مدل تخصیص بهینه آب و زمین به محصولات زراعی در شرایط قطعی و تصادفی

چکیده برای مواجهه با شرایط مختلف آبی، مدلی جهت تعیین سطح آبیاری و سطح زیر کشت بهینه برای محصولات عمده و رایج زراعی اراضی شبکه آبیاری و زهکشی مغان در پایاب سد ارس، توسعه داده شد. در این مدل در شرایط تصادفی، با در نظر گرفتن عدم قطعیت های مربوط به تامین آب مورد نیاز، متغیرهای تصمیم (سطح زیر کشت و سطوح آبیاری بهینه در گامهای زمانی معین) با استفاده از روش برنامه ریزی پویای تصادفی(SDP) بدست آمدند. تابع برگشتی، امید ریاضی حداکثر سود حاصل از کاشت محصولات زراعی در نظر گرفته شد. همچنین در شرایط قطعی، مدل با در نظر گرفتن ۴ سناریو اجرا شد. نتایج حاکی از برتری الگوی کشت و سطوح آبیاری بهینه (حتی در شرایط کم آبی) از نظر تمامی شاخص های مورد بررسی نسبت به کشت رایج (حتی بدون محدودیت آب) در منطقه مورد نظراست. کمترین مقدار برای شاخص آب مورد نیاز در هکتار مربوط به سناریوی ۲ (کاشت محصولات با نیاز آبی کم در شرایط آبیاری تحت فشار) می باشد که معادل ۱۴/۵۳۶۸ مترمکعب است. این شاخص در سناریوهای ۱، ۳ و ۴ به ترتیب ۷۸/۹۰۷۹، ۲۵/۱۳۴۹۶ و ۷۳/۹۲۱۱ و در الگوی کشت رایج در منطقه ۱۰۹۰۰ مترمکعب بدست آمده است. بیشترین مقدار شاخص سود در واحد سطح (هکتار) مربوط به سناریوی ۲ معادل ۱۰۲میلیون ریال است. شاخص مذکور برای سناریوهای ۱، ۳ و۴ به ترتیب ۵/۹۶، ۷۳ و ۵/۸۹ میلیون ریال می باشد.

کلیدواژه ها:

سطح زیر کشت بهینه ، سطح آبیاری بهینه ، برنامه ریزی پویای تصادفی ، دشت مغان