بررسی پایداری عملکرد لاین های امید بخش جو با استفاده از روش های AMMI و SHMM

به­منظور بررسی پایداری عملکرد لاین­های امیدبخش جو، تعداد ۱۷ لاین به­همراه سه ژنوتیپ شاهد در پنج ایستگاه منطقه گرم کشور طی دو سال­ زارعی ۹۸-۱۳۹۶ در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و پایداری آن­ها با استفاده از دو روش AMMI (آثار اصلی جمع­پذیر و برهمکنش ضرب­پذیر) و SHMM (مدل ضرب­پذیر تغییر­یافته) ارزیابی شد. تجزیه واریانس عملکرد دانه با استفاده از مدل AMMI نشان داد که اثر ژنوتیپ، محیط و برهمکنش ژنوتیپ × محیط در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. تجزیه برهمکنش ژنوتیپ × محیط بر مبنای مدل AMMI نشان داد که چهار مولفه اصلی اول در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بودند و در مجموع ۷/۸۴ درصد از تغییرات برهمکنش ژنوتیپ × محیط را توجیه کردند. کم­ترین مقدار آماره میانگین مربعات اختلاف پیش­بینی (RMS PD) مربوط به مدل AMMI۱ بود و بنابراین تفسیر نتایج با استفاده از مدل AMMI۱ از اعتبار بیش­تری نسبت به مدل AMMI۲ برخوردار بود. بر مبنای مدل AMMI۱، لاین WB-۹۶-۱۸ به­عنوان لاین با پتانسیل عملکرد بالا و پایداری نسبی عملکرد شناسایی شد. همچنین، بر اساس مدل AMMI۲ لاین­های WB-۹۶-۸ و WB-۹۶-۹ دارای سازگاری خصوصی به زابل و لاین­ WB-۹۶-۱۲ دارای سازگاری خصوصی به مغان بودند. در مجموع، لاین­های WB-۹۶-۱۰، WB-۹۶-۱۷، WB-۹۶-۱۸ و WB-۹۶-۱۹ به­عنوان لاین­های با پتانسیل عملکرد مطلوب در این تحقیق بودند. گروه­بندی مکان­ها بر مبنای مدل SHMM دو گروه ایجاد کرد که گروه اول شامل داراب، اهواز و زابل (ایستگاه­های اقلیم گرم جنوب کشور) و گروه دوم شامل ایستگاه­های مغان و گنبد (ایستگاه­های اقلیم گرم شمال) بودند.

کلیدواژه ها:

اقلیم گرم ، بای پلات ، برهمکنش ژنوتیپ × محیط ، روش های چند متغیره ، سازگاری