روابط بین صفات زراعی و فیزیولوژیک در لاین های نخود در شرایط نرمال وتنش خشکی

با توجه به اهمیت نخود زراعی، به منظور بررسی روابط موجود بین صفات موثر بر عملکرد دانه ، 17 ژنوتیپ وارداتی و 3 رقم تجاری در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی و در دو شرایط دیم و آبی مورد بررسی قرار گرفتند. در این آزمایش 14 صفت آگرونومیک و فیزیولوژیک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج در محیط آبی نشان داد که بیشترین همبستگی صفت عملکرد دانه با صفت عملکرد بیولوژیک r=0/909 و سپس شاخص برداشت ( 57 / r=0 ) می باشد. در محیط تنش بالاترین همبستگی مربوط به عملکرد بیولو ژیک ( 84 / ( r=0 وصفت مقدارآب نسبی از دست رفته ( 57 / r=0 ) وصفت تعداد غلاف در گیاه( 53 / r=0 ) می باشد. به منظور ارائه ی مدلی برای عملکرد تنش و عدم تنش و براساس نتایج بدست آمده در تجزیه همبستگی، تجزیه رگرسیون چندگانه صورت گرفت. سپس صفات وارد شده به مدل رگرسیونی توسط تجزیه علیت بررسی شد و بر اساس آن بیشترین اثر مثبت و مستقیم صفات روی عملکرد در هر دو شرایط آبی و دیم مربوط به عملکرد بیولوژیک بود که به ترتیب برابر ( 763 / r=0 ) و( 826 / r=0 ) گزارش گردید. بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی در محیط آبی شش مولفه اصلی حدود 1/ 86 درصد از تغییرات کل را توجیه کرده اند.در شرایط تنش نیز تعداد چهار مولفه حدود 8/ 77 درصد از این تغییرات را توجیه می کند. نتایج تجزیه خوشه ای در محیط آبی نمونه ها را به چهار گروه و در محیط دیم به سه گروه تقسیم کرد که در برنامه های اصلاحی در جهت انتخاب والدین مورد استفاده قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

نخود ، تنش خشکی ، تجزیه علیت ، عملکرد بیولوژیک