مفهوم قلمرو در بافت های تاریخی دوران اسلامی نمونه موردی: بافت تاریخی شهر اصفهان

هر موجود زنده ای بنابر خصلت خود، مدعی قلمروی خاص شده و از آن در قبال سایرین دفاعمی کند. هایدگر اعتقاد دارد، اجزای اصلی قلمرو، جنبه خصوصی و مشخص بودن آن و نیز مسأله دفاعاست. انسان به طور فطری نیازمند آرامش، احساس امنیت و... در زندگی خصوصی خود و محترمشمردن قلمرو خویش از جانب دیگران است. ساماندهی قلمروی محیط زندگی وی جز از طریق اتخاذشیوه های صحیح در مشخص ساختن عرصه های خصوصی و عمومی زندگی او میسر نیست. این چنینساختاری، احساس تعلق به محیط را به فرد القا نموده و او را در روابط اجتماعی موظف و مسوؤلساخته و به سکونتگاه وی هویت می بخشد. یعنی تمامی آنچه که در شهرهای ما مورد تهدید قرار گرفتهاست. لذا در تحقیق حاضر که جزء پژوهش های کاربردی است، بر روی مفاهیمی چون قلمرو ومحرمیت در بافت تاریخی دوران اسلامی تمرکز شده است تا ضمن آشکار ساختن روش های تبلور اینمفاهیم در طراحی کالبد بافت شهرهای اسلامی، راهکارهایی در جهت به کار گیری عملی این گونهمفاهیم در شهرسازی امروزی ارائه شود. از این منظر سعی شده است با شیوه توصیفی- تحلیلی و بااستفاده از مطالعات میدانی، ابعاد (کالبدی، عملکردی، ادراکی، فرهنگی، اجتماعی) و شاخصهای (سلسله مراتب، عرصه بندی و...) مفاهیم قلمرو و محرمیت در چندین محله از بافت تاریخی اصفهان که متعلقبه دوران اسلامی است، بررسی شده و شیوه های تظاهر کالبدی آن در مقیاس های متفاوت (محله، مرکزشهر، گذرها و...) شناسایی شوند. در پایان نیز راهکارهای کاربردی- اجرایی به منظور استفاده درطراحی های امروزی ارائه خواهند شد.

کلیدواژه ها:

قلمرو ، محرمیت ، حریم ، مرز