واکنش رشد و عملکرد ماشک دیم به تراکم کاشت و سطوح نیتروژن درشرایط کشت حفاظتی و مرسوم

افزایش تولید علوفه در اراضی دیم، مستلزم توجه به مسایل به زراعی مانند تراکم کاشت و مصرف نیتروژن و لزوم توجه به حفظ منابع آب و خاک می باشد؛ بنابراین به منظور بررسی اثر تراکم کاشت و مقادیر نیتروژن پیش کاشت بر طول دوره های رشد و عملکرد زراعی ماشک علوفه­ای رقم طلوع در شرایط کشت حفاظتی و مرسوم، پژوهشی سه ساله (۱۳۹۶-۱۳۹۲) به صورت استریپ اسپلیت پلات و بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم گچساران انجام شد. تیمارها شامل بقایای کلش گندم در دو سطح (عدم وجود و وجود بقایای گیاهی) به عنوان عامل اصلی، تراکم کاشت در سه سطح (۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ بوته در مترمربع) به عنوان عامل فرعی و کود نیتروژن در سه سطح (صفر، ۱۵ و ۳۰ کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی فرعی انتخاب شدند. تجزیه مرکب داده­ها نشان داد که اثر تیمارهای آزمایشی بر مراحل سبزشدن، گلدهی، رسیدگی و ارتفاع ماشک معنی دار نشد. اثر سال و تراکم کاشت بر عملکرد علوفه تر و خشک و عملکرد دانه و زیست­توده معنی دار بود. نتایج، بیانگر تاثیر بیش از هفت درصدی بقایای گندم بر افزایش عملکرد علوفه تر در سال­های اجرای آزمایش بود. بهترین تراکم کاشت ماشک جهت تولید علوفه و دانه در منطقه گچساران، به ترتیب ۱۵۰ و ۱۰۰ بوته در مترمربع تشخیص داده شد. در اکثر ویژگی های مورد بررسی، کاربرد کود نیتروژن تاثیر معنی داری نداشت.  نتایج برهمکنش نیتروژن و بقایای گیاهی نشان داد که کاربرد ۱۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت پیش کاشت، با افزایش نسبی عملکرد دانه، به ویژه با وجود بقایای گندم همراه بود، اما کاربرد مقدار بیشتر نیتروژن (۳۰ کیلوگرم در هکتار)، با وجود یا عدم وجود بقایا، منجر به کاهش عملکرد دانه شد.

کلیدواژه ها:

بقایای گندم ، علوفه تر ، علوفه خشک ، عملکرد دانه ، کشت دیم