فنولوژی گونه های Ferula ovinia و Poa bulbosa و بهترین زمان ورود و خروج دام در مرتع گوراب اصفهان

زمینه و هدف: مطالعه فنولوژی یکی از عوامل مهم و اساسی در اعمال مدیریت جهت بهره­برداری بهینه از پوشش گیاهی است. گونه­های­ مرتعی Ferulaovinia وPoabulbosaاز نظر علوفه­ای و مرتعی و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک از اهمیت خاصی برخوردار هستند. این تحقیق به منظور تعیین زمان مناسب ورود و خروج دام از مرتع، درسایت گوراب اصفهان در ۳۵ کیلومتری غرب شهرستان فریدونشهر به مدت ۴ سال (۱۳۹۵-۱۳۹۲) شده است. روش بررسی: در این تحقیق ده پایه انتخاب و اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی برای هر پایه در مقاطع زمانی ۷ روزه در مرحله رویشی و ۱۵ روزه در مرحله زایشی اندازهگیری و در فرم ویژه­ای ثبت گردید. هم­زمان آمار هواشناسی روزانه از ایستگاه هواشناسی مستقر در محل اجرای طرح برداشت شد. یافته­ها: رشد رویشی گونه ovinia Ferula از اواخر اسفند آغاز و تا اواسط خرداد ادامه یافت. دوره گلدهی اوایل خرداد آغاز و تا اواخر خرداد به طول انجامید. مرحله رسیدن بذر از اواسط خرداد آغاز و تا اواخر تیر کامل شد. در گونه Poabulbosaرشد رویشی از اواخر اسفند شروع و تا اواسط خرداد ادامه داشت. دوره گل­دهی از اوایل خرداد شروع و تا اواسط خرداد ادامه یافت. مرحله رسیدن بذر از اواسط خرداد شروع و تا اوایل تیر به پایان رسید. بحث و نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که با توجه به رفتار گونه­های مورد مطالعه در بروز پدیده­های زیستی در سال­های مختلف مطالعه این امکان فراهم شده است که رفتار گیاهان را با تغییرات رطوبتی و دما در شرایط مختلف بررسی کنیم.  بهترین زمان و ورود و خروج باید براساس نحوه بروز پدیده­های زیستی در گونه­ی Poa bulbosa  تنظیم شود که در این صورت براساس مطالعات انجام یافته بهترین زمان می­تواند در آخر اردیبهشت و اوایل خرداد باشد و زمان خروج دام به علت وجود پایه­های خشک شده به ویژه در گونه­ی Ferula ovina که در زمان خشک شدن (شروع تابستان) مورد استفاده دام قرار می­گیرد، می­­تواند تا اواسط شهریور (مشروط بر رعایت تعداد دام مبتنی بر ظرفیت مرتع)، ادامه یابد.  

کلیدواژه ها:

Ferula ovinia ، Poa bulbosa ، فنولوژی ، مدیریت چرا ، مراتع نیمه استپی