پایش تغییرات سی ساله پوشش اراضی با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سو، اردبیل)

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال­های گذشته می­تواند در برنامه­ریزی جهت استفاده بهینه از آن و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی به شمار آید. از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری و ارزشمند جهت پایش تغییرات می­باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز قره سو در استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور است. روش بررسی: دراین تحقیق تغییرات پوشش اراضی طی سی سال از سال ۱۳۶۵ الی ۱۳۹۵ مورد پایش قرار گرفت.ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به ماه جولای سال­های ۱۹۸۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۵ تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با متد حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه­بندی از  شاخص NDVI، DEM و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه­بندی با شاخص کاپا و صحت کلی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (۱۳۸۰-۱۳۶۵) ۴۳/۲۰ درصد، در دوره دوم (۱۳۹۵-۱۳۸۰) ۴۲۶/۴۱ درصد و در سی سال (۱۳۹۵-۱۳۶۵) ۹۹/۲۷ درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره تغییرات کاربری زراعت دیم  بیشترین مقدار را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علیرغم بالا بودن قدرت تصاویر ماهواره لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می­توان با استفاده از شاخص­ها و لایه­های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب قدرت تفکیک کاربری­ها از یکدیگر را بهبود بخشید.

کلیدواژه ها:

تصاویر ماهواره ای ، تغییرات پوشش اراضی ، حوضه آبخیز قره سو ، سنجش از دور