بررسی تاثیر پرتوهای فرابنفش بر کمیت وکیفیت اسانس گیاه رازیانه Foeniculum vulgare Mill.)) درمراحل مختلف رویشی

با توجه به سوراخ شدن لایه ازن وافزایش پرتوهای فرابنفش ونظر به اثرات زیانبار این پرتوها بر گیاهان، در بررسی حاضر به مطالعه تاثیر پرتوهای فرابنفش حاصل از لامپ ۴۰ وات uv بر کمیت و کیفیت اسانس اندامهای مختلف گیاه رازیانه در مراحل مختلف رویشی ودر شرایط مزرعه ای پرداخته شد. گیاه رازیانه از تیره چتریان و از جمله گیاهان دارویی ارزنده ای است که در صنایع داروسازی، عطرسازی، صنایع آرایشی وبهداشتی وصنایع غذایی کاربرد وسیعی دارد. بذر این گیاه دارای مقدار زیادی اسانس است که خواص دارویی گیاه را به آن نسبت می دهند. اسانس بذر، گل، برگ در زمان قبل از گلدهی وزمان گلدهی و نیز ساقه در سه مرحله قبل از گلدهی، گلدهی و زمان رسیدن بذر گیاهان شاهد وپرتودهی شده به روش تقطیر با آب و بخار آب (روشKaiser) استخراج گردید وبه کمک دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه وشناسایی قرار گرفت. مقدار اسانس در برگ، ساقه، گل و بذر گیاه در اغلب موارد کاهش یافت و ترکیبهای تشکیل دهنده آنها دستخوش تغییر شد. میزان ترانس آنتول که مهمترین و عمده ترین ترکیب اسانس این گیاه می باشد, در بذر و گل گیاهان تحت تیمار کاهش یافته و در ساقه با وجود میزان کم اسانس در این اندام, ترکیب مذکور افزایش یافته است ودربرگ , در مرحله قبل گلدهی کاهش ودر زمان گلدهی افزایش داشته است.استراگول، فنچون ولیمونن که از دیگر ترکیبهای عمده اسانس گیاه می باشند در اکثر موارد تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش افزایش یافتند. نتایج نشان دادند که گیاه رازیانه نسبت به پرتوهای فرابنفش حساس است.

کلیدواژه ها:

رازیانه ، پرتوهای فرابنفش ، آنتول و ترکیبهای اسانس