مدل بومی طراحی شهر حساس به آب زمینه ساز تحول در برنامه ریزی شهری

در آستانه ورود به سال ۱۴۰۰ خورشیدی، از عمر تاسیس شهرداری ها، حدود یک قرن و از ایجاد قوانین برنامه ریزی توسعه و عمران و آغاز قوانین مربوط به طرح های جامع شهری بیش از نیم قرن می گذرد. هدف کلی از مجموعه این قوانین به همراه تاسیس ساختارها و سازمان هایی برای اجرای آنها، اعمال نظارت بر ایجاد و توسعه شهرها برای تامین شرایط مناسب زندگی برای شهروندان بوده است. تامل در نتایج حاصل از اجرای طرح های توسعه شهری گویای این واقعیت است که این طرح ها علی رغم صرف هزینه و انرژی زیاد در بسیاری از موارد به اهداف خود دست نمی یابند. با علم به وجود این مشکلات، سالهاست عدم­هماهنگی سازمان های مرتبط با مدیریت شهری، عدم­وجود شیوه های مناسب برای تهیه و اجرای طرح های شهری و نبود توان فنی و مالی لازم در ارگان های متولی به عنوان عوامل مهم موثر در ناکارآمدی طرح ها مطرح بوده است، اما همیشه اهمیت موضوع توجه به زیرساخت هایی که می تواند معادلات مدیریت و برنامه ریزی شهری را تحت شعاع قراردهد از دید پنهان مانده است و در این بین آب به عنوان اصلی ترین مایه حیات و زیربنای توسعه، اساسی ترین نقش را دارد. این پژوهش به روش گراندد تئوری ابتدا با بررسی علل و عوامل شناخته شده ناکارآمدی برنامه ریزی شهری در ایران، به تبیین ارتباط این موضوع با عوامل بحران ساز ناکارآمدی پرداخت و سپس با مشخص کردن تاثیر توجه به نقش محوری آب در حذف بخش زیادی از این عوامل، با ارائه مدلی بومی برای استفاده از مبانی طراحی شهر حساس به آب در برنامه ریزی شهری پیشنهادی برای عملیاتی و کاربردی تر کردن روش های متداول برنامه ریزی شهری ارائه کرد که در صورت به کارگیری در آینده می تواند مشکلات برنامه ریزی شهری در کشور را به صورت محسوسی کاهش داده و از بین ببرد.

کلیدواژه ها:

بحران آب ، شهر حساس به آب ، مدل بومی ، برنامه ریزی شهری ، توسعه پایدار