پیدایش فرقه مطرفیه و ماهیت آن

چکیده فرقه مطرفیه از انشعابات مهم زیدیه یمن است که در قرن پنجم ظهور کرد. این فرقه با مطرح کردن برخی باورهای چالش برانگیز و متفاوت با سنت کلامی زیدیه زمینه مناقشات و مجادلات کلامی میان خود و سایر زیدیان را فراهم کرد. مطرفیه با ایجاد اماکن متعددی به نام «هجره» که مراکزی امن برای سکونت و تعلیم و تربیت بود، توانست اندیشه های خود را آزادانه تبلیغ و در میان عموم یمنیان منتشر کند. دیدگاه اصلاح گرایانه مطرفیه که مبتنی بر مساوات میان انسان ها بود و همچنین پیروی آنان از رویکرد کلامی معتزله بغداد، عصیان فکری بر زیدیه قلمداد شد و به این دلیل پس از دو قرن حضور در یمن حاکمیت زیدی آنها را سرکوب و منقرض کرد. با بررسی منابع برجای مانده از آنان، به همراه منابع زیدیه مخالف این فرقه می توان گفت گرایش مطرفیه به طبیعت گرایی، علم گرایی، عقل گرایی و همچنین تمسک به زهد تفاوت های مهم مطرفیه با جریان اصلی زیدی در یمن بود. نوشتار فرارو می کوشد پس از بررسی منشا فرقه مطرفیه، ماهیت حقیقی آن را روشن سازد.

کلیدواژه ها:

مخترعه ، مطرفیه ، زیدیه ، هجره ، مساوات گرایی ، طبیعت گرایی