مواجهه امام هادی (ع) با معتزله در مسائل کلامی (مطالعه موردی قرآن و امامت)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 219

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SHIA-4-13_001

تاریخ نمایه سازی: 12 مهر 1400

چکیده مقاله:

چکیده معتزله یکی از جریان های فکری- دینی است که زمینه ساز پدید آمدن تحول بزرگ فکری، در میان مسلمانان شد. ورود اندیشه های کلامی آنان در تغییر ماهیت برخی از اندیشه های جامعه اسلامی تاثیرگذار بوده و موضع گیری های مختلفی را به دنبال داشته است. از جمله مسائل بسیار مهم کلامی این فرقه که موضع گیری افراد مختلف از جمله امام هادی (ع) را در پی داشت، دیدگاه آنها درباره کلام خدا و مباحث مربوط به امامت است که به دلیل اوضاع نامناسب فرهنگی و آشفتگی آرا، مواضع امام اهمیت بسزایی پیدا کرد. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی و حدیثی، ضمن بیان برخی تعارض های جریان اعتزال با امامیه در مسائل مذکور (کلام خدا و امامت)، به نوع مواجهه و رفتارشناسی امام با آنها و دفع آسیب هایی که از ناحیه این اندیشه متوجه جامعه اسلامی شده بود، می پردازد. نامه نگاری با شیعیان، مناظره، رد شبهات مطرح شده، تبیین اندیشه صحیح در قالب دعا و زیارت (جامعه و غدیریه) را می توان از راهکارهای آن حضرت برشمرد.

نویسندگان

طاهره روحانی

دانشجوی دکتری تاریخ اهل بیت (ع)، جامعه المصطفی (ص) العالمیه

حمیدرضا مطهری

استادیار پژوهشکده تار%D

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعقرآن کریم ...
  • ابن ابی الحدبد، عبدالحمید بن هبه الله (۱۹۶۴). شرح نهج ...
  • ابن اثیر، علی بن محمد (۱۳۸۲). تاریخ کامل، ترجمه: حمیدرضا ...
  • ابن اثیر، علی بن محمد (۱۴۱۵). الکامل فی التاریخ، تحقیق: ...
  • ابن المرتضی، امام المهدی احمد بن یحیی بن مرتضی زیدی ...
  • ابن بابویه قمی، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین (شیخ ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی (۱۴۰۵). کمال الدین و ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (بی تا). المنتظم فی تاریخ ...
  • ابن حیون، نعمان بن محمد (۱۳۸۳). دعائم الاسلام، قاهره: دارالمعارف ...
  • ابن فارس، ابوالحسین احمد (۱۴۱۸). معجم المقاییس فی اللغه، بیروت: ...
  • ابن کثیر، اسماعیل (۱۹۹۸). البدایه و النهایه، به کوشش یوسف ...
  • ابوزهره، محمد (۱۳۸۴). تاریخ مذاهب اسلامی، ترجمه: علیرضا ایمانی، قم ...
  • امین، احمد (بی تا). ضحی الاسلام، قاهره: مکتبه النهضه المصریه، ...
  • بارانی، محمدرضا (۱۳۹۲). بررسی تاریخی تعامل فکری و سیاسی امامیه ...
  • بحرانی، هاشم (۱۴۰۵). الانصاف فی النص علی الائمه، قم: نشر ...
  • بغدادی، عبدالقاهر (۱۹۸۱). اصول الدین، تحقیق: لجنه احیاء التراث العربی، ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۷۲). مناسبات فرهنگی معتزله شیعه تا دوره انحلال ...
  • حلی، جمال الدین ابومنصور بن مطهر (۱۹۶۲). منهاج الکرامه فی ...
  • خصیبی، حسین بن حمدان (۱۹۹۱). الهدایه الکبری، بیروت: موسسه البلاغ ...
  • خیاط معتزلی، عبد الرحیم بن محمد (۱۳۴۴). الانتصار و الرد ...
  • دینوری، احمد بن داود (۱۳۷۱). اخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوی ...
  • ذهبی، محمد بن احمد (۱۹۷۸). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر ...
  • رازی، فخرالدین (۱۹۷۸). اعتقادات فرق المسلمین، قاهره: مکتبه الکلیات الازهریه ...
  • رئیس السادات، سید حسین (۱۳۸۲). اندیشه های کلامی شیعه، مشهد ...
  • سادات اشکور، مظفر (۱۳۹۴). رفتار امامین عسگریین علیهما السلام در ...
  • سالم، عبد الرحمن (۱۴۱۰). التاریخ السیاسی المعتزلی، قاهره : کلیه ...
  • سبکی، عبدالوهاب بن تقی الدین (۱۳۲۴). طبقات الشافعیه، قاهره : ...
  • سید مرتضی، علی بن حسین (۱۴۰۵). رسائل المرتضی، تحقیق: سید ...
  • سید مرتضی، علی بن حسین (۱۴۰۹). تنزیه الانبیاء، بیروت: دار ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (بی تا). تاریخ الخلفاء، بغداد: ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۶۹). تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ...
  • طوسی، ابوجعفر بن الحسن (۱۳۸۳). تلخیص الشافی، تحقیق: السید حسن ...
  • طوسی، نصیرالدین (۱۴۰۵). تلخیص المحصل، بیروت: دارالاضواء ...
  • عروی، عبدالله (۱۹۹۷). مفهوم العقل فی المفارقات، بیروت: المرکز الثقاتفی ...
  • عطاردی، عزیزالله (۱۴۱۰). مسند الامام الهادی، قم: الموتمر العالمی للامام ...
  • عمرجی، احمد شوقی ابراهیم (۲۰۰۰). المعتزله فی بغداد و اثرهم ...
  • فاضل مقداد، جمال الدین مقداد بن عبدالله (بی تا). شرح ...
  • فتاح دماوندی، کاظم (۱۳۹۳). بازکاوی احادیث امام هادی علیه السلام ...
  • فتاحی، امیر؛ دشتی، علی (۱۳۹۲). «نقش امام هادی (ع) در ...
  • قاضی عبدالجبار (۱۳۹۳). فصل الاعتزال و طبقات المعتزله، تحقیق: فواد ...
  • قاضی عبدالجبار (۱۴۲۷). المغنی فی ابواب التوحید و العدل، بیروت: ...
  • قاضی عبدالجبار (۱۹۶۶). تثبیت دلائل النبوه، تحقیق عبدالکریم عثمان، بیروت: ...
  • قمی، محمد بن علی (۱۴۰۱). کفایه الاثر فی النص علی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷). کافی، تصحیح و تعلیق: علی ...
  • مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳). بحار الانوار، بیروت: موسسه الوفا ...
  • مدرسی، محمد تقی (۱۴۱۰). الامام الهادی (ع) قدوه و اسوه، ...
  • مسعودی، علی بن حسین بن علی (۱۴۰۹). مروج الذهب و ...
  • مسعودی، علی بن حسین بن علی (بی تا). اثبات الوصیه ...
  • مطهری محب، حسین (۱۳۸۳). «امام هادی (ع) در مصاف با ...
  • مطهری، حمیدرضا (۱۳۸۷). زندقه در سده های نخستین اسلامی، قم ...
  • نوایی، علی اکبر (۱۳۸۹). «روش شناسی حرکت های مکتبی امامان ...
  • هادی منش، ابوالفضل (۱۳۸۶). «امام هادی (ع) پرچمدار اندیشه وفرهنگ ...
  • یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (۱۳۷۴). تاریخ یعقوبی، محمدابراهیم آیتی، ...
  • نمایش کامل مراجع