اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودپنداشت و تنظیم هیجانی کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری

زمینه و هدف: ناتوانی­ های یادگیری از جمله مشکلاتی هستند که از دیرباز مورد توجه متخصصان و روان شناسان حوزه کودک بوده ­اند. کودکان مبتلابه این اختلال با وجود هوش بهنجار، قادر به پیشرفت تحصیلی در زمینه های خواندن، نوشتن، و ریاضیات نیستند. این وضعیت سبب می شود تا این کودکان از خودپنداشت و حرمت خود پایین و تنظیم هیجانی پایینی برخوردار باشند؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودپنداشت و تنظیم هیجانی کودکان دارای ناتوانی یادگیری بود. روش: روش پژوهش حاضر آزمایشی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان دبستانی مبتلا به ناتوانی یادگیری مراکز مشاوره شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ بود. به منظور انجام این پژوهش، نمونه ای شامل ۳۰ نفر از جامعه آماری مذکور به روش نمونه­ گیری هدفمند انتخاب و در گروه های آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایدهی شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل پرسشنامه­ های مشکلات یادگیری (ویلکات و همکاران، ۲۰۱۱)، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۲)، و خودپنداشت کودکان (پیرز – هریس، ۱۹۶۹) بود. مداخله آموزشی در طی ۹ جلسه آموزشی ۶۰ دقیقه­ ای در طول ۲ ماه فقط برای گروه آزمایش انجام شد و در پایان داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودپنداشت (F=۱۳/۷۷, P<۰/۰۰۰۱) و تنظیم هیجانی مثبت (F=۱۵۴/۶۵, P<۰/۰۰۰۱) و منفی (F=۱۰۵/۱۷, P<۰/۰۰۰۱) کودکان دارای ناتوانی یادگیری تاثیر معنادار داشته است؛ بدین معنی که این درمان به بهبود خودپنداشت و تنظیم هیجانی مثبت کودکان دارای ناتوانی یادگیری و کاهش تنظیم هیجانی منفی آنها منجر شده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته پژوهش حاضر می­ توان گفت درمان مبتنی بر پذیرش تعهد با آشکار ساختن ارزش­ها و عمل متعهدانه و ایجاد انعطاف پذیری روان شناختی می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود خودپنداشت و تنظیم هیجانی کودکان دارای ناتوانی یادگیری به کار رود. علاوه بر این شیوه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می ­تواند دیگر پردازش های شناختی و هیجانی مانند تنظیم هیجانی را نیز تحت تاثیر مثبت قرار دهد.

کلیدواژه ها:

Acceptance and commitment therapy (ACT) ، self-concept ، emotional regulation ، learning disability ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، خودپنداشت ، تنظیم هیجانی ، ناتوانی یادگیری