اثر کودهای دامی و شیمیایی روی رشد، عملکرد و اسانس Dracocephalum kotschyi Boiss.

به منظور ارزیابی پاسخ تولید زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) به کودهای دامی و شیمیایی آزمایشی به صورت اسپیلت پلات در زمان با سه تکرار در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (بدون کود)، کود شیمیایی، و سطوح مختلف (۱۰۰، ۱۴۳ و ۲۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) از هر یک از کودهای مرغی (PM۱۰۰، PM۱۴۳، PM۲۵۰)، گوسفندی (SM۱۰۰، SM۱۴۳، SM۲۵۰) و گاوی (CM۱۰۰، CM۱۴۳، CM۲۵۰) بودند. صفات شامل رنگیزه های فتوسنتزی، شاخص سطح برگ، زیست توده گیاهی و درصد و عملکرد اسانس بررسی شدند. اثر کود، چین و اثر متقابل کود در چین بر همه صفات معنی‎دار شد. در چین اول، تیمار PM۲۵۰ رنگدانه‎های فتوسنتزی بیشتری در مقایسه با کود شیمیایی تولید نمود. همچنین، تیمارهای SM۱۰۰ و CM۱۰۰، کلروفیل a و کلروفیل کل بالاتری را در مقایسه با کود شیمیایی موجب شدند. در چین دوم، میانگین رنگدانه‎های فتوسنتزی در تیمارهای کود دامی بر کود شیمیایی برتری نداشت. در چین اول، سطح بالای انواع کودهای دامی شاخص سطح برگ بالاتری در مقایسه با کود شیمیایی داشتند ولی در چین دوم، سطح متوسط و بالای کود مرغی و سطح بالای کود گوسفندی دارای این برتری بودند. در چین اول، همه تیمارهای کودهای دامی به استثنای CM۱۰۰ زیست توده گیاهی مشابه با کود شیمیایی تولید کردند ولی در چین دوم، تیمار PM۱۴۳ زیست توده بالاتری در مقایسه با کود شیمیایی تولید نمود. در چین اول، میزان اسانس تیمار SM۲۵۰ در مقایسه با کود شیمیایی برتری معنی‎داری داشت. در چین اول، بیشترین عملکرد اسانس با سطح بالای انواع کودهای دامی به دست آمد اما در چین دوم، اختلاف معنی‎داری بین عملکرد اسانس سطوح مختلف کودهای دامی با کود شیمیایی مشاهده نشد. به طور کلی، نتیجه‎گیری می‎شود سطح بالای کود مرغی با ایجاد شرایط مطلوب رشد گیاهی جایگزین مطلوبی برای کود شیمیایی در کشت گیاه دارویی زرین گیاه به شمار می‎رود.

کلیدواژه ها:

کود دامی ، نیتروژن ، فتوسنتز ، اسانس