تحلیل پایداری شیروانی های خاک برداری جاده های جنگلی براساس خصوصیات مکانیک خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز استخرپشت نکا)

نناپایداری شیب­ ها و حرکت توده­ای خاک همواره یکی از دغدغه­ های صاحب­نظران و متخصصان راه و ساختمان و هم­چنین محیط­زیست بوده است. خاک عمده­ ترین مصالح ساختمانی راه­های جنگلی بوده و در عین حال بستر آن را تشکیل می­دهد. در این تحقیق برای جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه ­های ناشی از آزمایشگاه مکانیک خاک، اقدام به زون­بندی منطقه به واحدهای همگن از نظر شکل زمین در نرم­افزار GIS شد. از هر یک از ۲۰ واحد شکل زمین و در محل عبور جاده،۱۰ نمونه به­روش تصادفی منظم و در مجموع ۲۰۰ نمونه خاک از روی شیروانی خاک­برداری برداشت و از نظر مشخصه­های درصد رطوبت وزنی، وزن مخصوص ظاهری و بافت خاک آنالیز گردید. پس از دسته­بندی نتایج آزمایش خاک مناطق همگن جدیدی با ویژگی­های خاک­شناسی مشابه بدست آمد. بدین­ترتیب در فرآیند بهینه­سازی تعداد نمونه­ ها میزان شدت نمونه ­برداری با حفظ دقت و اعتبار، به­طور قابل ملاحظه ای و تا ۱۰۰ نمونه کاهش یافت. بر روی این نمونه­ ها آزمایش حدود آتربرگ و مقاومت برشی انجام شد. نتایج نشان داد که درصد بخش ریزدانه خاک در هر دو عمق (۳۰-۱۰ و ۹۰-۷۰ سانتی­متر) منطقه لغزشی بیشتر از منطقه پایدار بود. شاخص روانی در منطقه لغزشی و پایدار به­ ترتیب ۳۸/۰ و ۰۹/۰ بدست آمد. شاخص خمیری در منطقه لغزشی و پایدار به ترتیب ۸۸/۴۵ و ۰۷/۱۹ بود. علاوه ­براین، میانگین مقاومت برشی خاک منطقه لغزشی به­ طور معنی­داری کمتر از منطقه پایدار بود. با توجه به حالت خمیری خاک در منطقه لغزشی پیشنهاد می­شود عمل زهکشی در آن مناطق انجام شود.  

کلیدواژه ها:

Road ، Landform units ، Samples optimization ، Atterberg limits ، Slope stability ، جاده ، واحدهای شکل زمین ، بهینه سازی نمونه ها ، حدود آتربرگ ، پایداری شیب