پیش بینی نوع و مقدار آلاینده های منابع آب سطحی با استفاده از مدل های سری زمانی (ARIMA) و مدل L-THIA (مطالعه موردی: زیرحوزه نمرود- حوزه آبخیز حبله رود)

 به­ دلیل نقش مهم آلودگی غیرنقطه­ ای در مدیریت منابع آب، در این مطالعه مدل­ های سری زمانی به­ منظور پیش­ بینی پارامترهای کیفی آب و مدل L-THIA (یکی از مدل­ های آلودگی غیرنقطه ­ای) به­ منظور تخمین میزان آلاینده­ های آب استفاده شد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه نتایج مدل L-THIA و مدل­های ARIMA در زیرحوزه نمرود واقع در حوزه آبخیز حبله ­رود انجام شده است. در ابتدا، تغییرات کاربری از سال ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۷ بررسی شد که نشان­ دهنده افزایش اراضی کشاورزی، توسعه شهری و جاده­ ها بود. سپس با استفاده از مدل L-THIA برای هر دو کاربری، میزان آلاینده ­ها و حجم رواناب محاسبه شد که رشد زیادی را نشان می­ داد. در نهایت، با استفاده از مدل­ های ARIMA، پارامترهای کیفی آب برای سی سال مدل­سازی شد. در بین مدل­های ARIMA مدلی با کمترین میزان خطا و معیار سنجش آکائیک (AIC) به عنوان مدل بهینه برای  TDS و مجموع کل کاتیون و آنیون انتخاب شد. مدل­ های مطلوب برای TDS و مجموع کاتیون و آنیون به ترتیب عبارت بودند از: (۱، ۱، ۰)، (۲، ۱، ۱) و (۱، ۱، ۱). در نهایت نمودار روند و سری زمانی برای هر یک از پارامترهای مذکور رسم شد. نمودارهای روند و سری زمانی برای هر سه پارامتر افزایش را نشان داد که بیانگر افزایش میزان آلودگی بود. نتایج این مطالعه حاکی از سودمندی مدل ­های سری زمانی در مطالعات منابع آب از طریق پیش­بینی پارامترهای کیفی آب است.  

کلیدواژه ها:

L-THIA model ، Non-point source pollution ، Runoff ، Time series models ، Water quality parameters ، آلودگی غیرنقطه ای ، پارامترهای کیفی آب ، رواناب ، مدل L-THIA ، مدل های سری زمانی