شهر سالم و لزوم نگرش فرهنگی به مدیریت شهری و شهرنشینی

هر شهری در کنار ساخت فضاها و کالبد شهر و تامین نیازهای محیطی و فیزیکی شهر و در جهت دستیابی بهشهری سالم و مطلوب، ایجاد مبانی فرهنگی متناسب با هویت شهرنشینی را می طلبد. در بیشتر شهرها ریشهبسیاری از بحران ها را باید در ضعف فرهنگ شهرنشینی و فرهنگ بومی و محله ای دنبال کرد و بی گمان اصلاحفرهنگ شهری، راه حل بحران های شهری به خصوص در بعد اجتماعی است و این همان داشتن نگرش فرهنگیبه مقوله شهرنشینی و به عبارتی فراهم آوری زمینه اصلاح و رشد رفتار شهروندان و وجود فرهنگ مناسبشهرنشینی با تعیین و تبیین مبانی فرهنگ شهر نشینی می باشد. رفتارهای اجتماعی و کارکردهای هر شهرونددر جامعه شهری منبعث از فرهنگ است وآسایش و امنیت که از آرمان های دیرینه انسان ها و جوامع شهریاست، بدون استیلای فرهنگ شهر نشینی ممکن نیست. در ارتقای فرهنگ شهرنشینی که رکن وجود شهر سالماست، دو موضوع رفتارهای فردی و اجتماعی مطرح است که اهتمام به ان ها، از ه زینه های گزاف ی که پیامدناهنجاری ها و ناملایمات اجتماعی است، جلوگیری خواهد کرد. شهرسالم وشهروند سالم (که همان شهروندمبادی آداب فرهنگی است)، ملزوم یکدیگرند و تبدیل شهرنشین به شهروند فرهنگی باید در زمره مبانی مهممدیریت شهری قرارگیرد.رشد بی رویه شهر نشینی و صنعتی شدن جوامع شهری، فرهنگ جامعه را از اعتقاد، آداب و سنن و مناسباتخانوادگی وخویشاوندی دور و ارزش های مادی و تجملات و تزئینات را در سیمای شهر وخانه ها به نوعی ارزش اجتماعی تبدیل نموده است. درمحیط های شهری به ویژه شهرهای بزرگ، برخی از مشکلات مهمی چون افزایشروز افزون آلودگی های زیست محیطی، تحرک جسمی پایین و آپارتمان نشینی، نبود مشارکت محلی و اجتماعی،ضعف آگاهی و سازگاری با فرهنگ متناسب با فناوری های نوینی چون مترو، موبایل، اینترنت و... . و نیز عدمتوجه به خرده فرهنگ ها با سوق دهی آن ها درچارچوب مناسبات صحیح اجتماعی را می توان از طریقراهبردهای فرهنگی ازجمله اصلاح فرهنگ شهری و ارتقای فرهنگ عمومی ، آموزش رسانه ای و گسترشفرهنگ آموزش، توجه به تفریح، اوقات فراغت و ورزش، تقویت روند جامعه پذیری و ازهمه مهمتر جلب مشارکتشهروندان مرتفع ساخت. در واقع این فرهنگ شهرنشینی است که به افزایش مشارکت واعتماد میان شهروندان ومدیریت شهری و دستیابی به شهری سالم و پویا می انجامد. از دیگرسو همکاری نهادهای شهری درسیاست گذاری و کارکرد های متناسب با حوزه کاری ان ها نظیر پلیس راهنمایی و رانندگی در حوزه فرهنگترافیک شهری، مراکز بهداشت در حوزه فرهنگ بهداشت وتن درستی، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزهفرهنگ مطالعه، اداره تربیت بدنی در حوزه فرهنگ ورزش همگانی و ...، در کنار جامعه پذیری مردم، بر طرفکننده بسیاری از مسایل اجتماعی گریبانگیر شهرها و نیل به سمت ایجاد شهرهایی مطلوب، با زندگی سالمورضایتبخش خواهد بود.بطور کلی عدم وجود زیر ساخت های فرهنگی و فرهنگ شهرنشینی و خلا مدیریت فرهنگ مدار شهری، تبعاتاقتصادی اجتماعی ناخواسته فراوانی را بر پیکره شهرها در همه ابعاد تحمیل کرده است. از اینروست که توجهبه نقش محوری فرهنگ و اتخاذ نگرش فرهنگی در فرایند مدیریت شهری و نهادینه شدن وارتقاء سطح فرهنگشهروندی در کنار توسعه ی زیر ساخت های اساسی شهر، یک ضرورت مهم است و این مقاله در صدد است تا باکاووش و تحلیل چنینن موضوعاتی، اهمیت، راهکارها و رهیافت های فرهنگی مورد نظر را تبیین و ارایه نماید.

کلیدواژه ها:

فرهنگ شهرنشینی ، نگرش فرهنگی ، شهر سالم ، فرهنگ عمومی