سنگ شناسی و زمین شیمی کانسار آهن ابراهیم آباد (شمال باختری دیواندره، کردستان)

کانسار آهن ابراهیم آباد در شمال باختری پهنه ساختاری سنندج- سیرجان و شهرستان دیواندره جای دارد و دربردارنده سنگ های دگرگونی پالئوزوییک، توده های آذرین درونی مزوزوییک و سنگ های متاسوماتیک است. سنگ های دگرگونی شامل میکاشیست و مرمر هستند که توده های آذرین درونی با ترکیب گرانودیوریت تا گرانیت کم و بیش کاتاکلاستیک و میلونیتی آنها را قطع کرده اند. برپایه بررسی های سنگ نگاری، میکاشیست و رسوب های آواری همراه در حد رخساره شیست سبز دگرگون شده اند. مرمرها و توده های آذرین درونی نیز در امتداد پهنه های برشی دچار دگرگونی کاتاکلاستیک شده اند. سنگ های متاسوماتیک، ترکیب اسکارن گارنت- آمفیبول دار تا گارنتیت دارند و رگچه های منیتیت دار آنها را قطع کرده اند. کانی سازی آهن در این محدوده بیشتر به صورت منیتیت هایی به شکل های عدسی ، رگه- رگچه ای و دانه پراکنده است. این کانسار بافت پراکنده، توده ای، جانشینی و شبکه ای دارد. منیتیت به صورت بی شکل، ریز (کمتر از ۱ میلیمتر) و یا به صورت پراکنده پدید آمده است. کلریت، ترمولیت- اکتینولیت، اپیدوت، گارنت و کوارتز از کانی های باطله هستند که گاهی همراه با کانی های رسی و کلسیت یافت می شوند. مقدار آهن در کانسنگ از ۱۴ تا ۴۷ درصدوزنی تغییر می کند. عنصر آهن با عنصر S و اکسیدهای SiO۲، Al۲O۳، MgO، CaO، MnO و K۲O همبستگی منفی و با کروم و کبالت همبستگی مثبت نشان می دهد. تفسیر نمودارهای نسبت Ti/Ni+Cr و Ti/V نشان دهنده خاستگاه گرمابی این کانسار است. داده های زمین شیمیایی از کانسنگ منیتیت و تغییرات عنصرهای کبالت، نیکل، وانادیم و تیتانیم در آن نشان دهنده خاستگاه اسکارنی- گرمابی است. سیال های داغ پدیدآمده از توده های آذرین درونی آهن را جابجا می کنند و در فاصله میان واحدهای دگرگونی مانند مرمر، میکاشیست، شیست سبز و اسکارن ته نشست کرده اند.  

کلیدواژه ها:

کانه زایی آهن ، زمین شیمی ، سیال گرمابی ، اسکارن ، ابراهیم آباد ، کردستان