بازسازی تغییرات شبکه هیدروگرافی پیرامون دماوند براساس داده های مورفومتری و رسوب شناسی

یکی از عوامل زمین­ساختی که نقش قابل ­توجهی در شکل­زایی دارد، آتشفشان­ها و مواد مذاب ناشی از آن­ها است. فوران­های آتشفشانی باعث دگرشکلی مورفولوژی و ایجاد ساختمان لندفرمی جدید می­شود. آتشفشان دماوند با فوران­های متوالی خود، طی کواترنری تغییرات قابل­ توجهی در پیرامون خود ایجاد نموده است. در این پژوهش، نقش گدازه­های دماوند در تغییر مسیر رودخانه­ها مورد بررسی قرار گرفته ­است. برای دستیابی به این هدف، روش تحلیلی و بازسازی زمانی تغییرات به­ کار گرفته شده­اند. تکنیک کار بر مقایسه مورفومتری رودخانه­ها و دامنه­های مشرف به دره­ها به سه روش: مقایسه ارتفاع و ضخامت رسوبات ­آبرفتی، تعیین حدود گسترش رسوبات رودخانه­ایی و دریاچه­ایی و بازیابی آخرین حد ارتفاعی گدازه­های مشرف به دره­ها استوار است. رودخانه هراز به­طور متوسط ۴ کیلومتر، رودخانه دلیچای ۳ کیلومتر و رودخانه لار ۲ کیلومتر بر اثر گدازه­های دماوند به­ مرور و طی فوران­های متوالی تغییر مسیر داده­اند. مسیر رودخانه­ها عمدتا پس ­از شکل گیری دریاچه­ها بر اثر انسداد دره­ها و شکسته­ شدن سد ایجاد شده­اند. قابل ذکر است که سطح اساس رودخانه­های مذکور حدود ۱۰۰ متر بالا آمده ­است.

کلیدواژه ها:

تغییر مسیر رود ، دماوند ، دیرینه ژئومورفولوژی ، رود هراز