تاثیر شدت و زمان حذف برگ بر صفات کمی و کیفی سویا (Glycine max L.) تحت شرایط مصرف آمینواسید

به منظور بررسی اثر زمان و شدت حذف برگ تحت شرایط مصرف آمینواسید، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان علی آباد کتول استان گلستان در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ اجرا شد. فاکتور اول شامل شدت حذف برگ سویا در سه سطح صفر، ۵۰ و ۱۰۰ درصد، عامل دوم شامل زمان حذف برگ در پنج سطح (V۱، V۳، V۵، V۷ و R۱) و عامل سوم مصرف و عدم مصرف آمینواسید بودند. نتایج نشان داد که اثر آمینواسید، زمان و شدت حذف برگ و همچنین اثر متقابل زمان حذف برگ در شدت حذف برگ بر عملکرد روغن معنی دار به دست آمد. کاربرد آمینواسید منجر به افزایش ۹۸/۱۰ درصدی عملکرد روغن در مقایسه با تیمار عدم کاربرد گردید. بیشترین عملکرد روغن در حذف ۵۰ درصد برگ در مرحله V۱ با میانگین ۵/۸۶۷ کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد افزایش ۵/۱۰ درصدی داشت. در مقایسه میانگین اثر متقابل زمان و شدت حذف برگ، بیشترین عملکرد پروتئین دانه در حذف ۵۰ درصد برگ در مرحله V۵ با میانگین ۷/۱۲۹۶ کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد افزایش ۰۳/۱۷ درصد داشت. حذف ۱۰۰ درصد برگ منجر به ایجاد پایین ترین وزن ۱۰۰ دانه شد و عدم حذف برگ و همچنین حذف ۵۰ درصد برگ دارای بالاترین میانگین این صفت بودند. کاربرد آمینواسید باعث افزایش ۲۴/۱۲ درصدی عملکرد دانه در مقایسه با عدم کاربرد آن شد. در اثر متقابل زمان در شدت حذف برگ بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف ۵۰ درصد برگ در مراحل V۱ و V۵ به ترتیب با میانگین ۹/۳۶۸۱ و ۳/۳۶۹۶ کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب افزایش ۴۶/۲ و ۸۴/۲ درصدی داشتند. به طور کلی حذف برگ در مراحل انتهایی رشد (به خصوص رشد زایشی) با شدت ۱۰۰ درصد موجب کاهش صفات کمی (عملکرد و اجزای عملکرد) و صفات کیفی (محتوی روغن و پروتئین دانه) گردید. از طرف دیگر کاربرد آمینواسید، با افزایش میانگین صفات اندازه گیری شده موجب تعدیل اثر تنش برگ زدایی شد.کاربرد آمینواسید باعث افزایش ۲۴/۱۲ درصدی عملکرد دانه در مقایسه با عدم کاربرد آن شد. در اثر متقابل زمان در شدت حذف برگ بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف ۵۰ درصد برگ در مراحل V۱ و V۵ به ترتیب با میانگین ۹/۳۶۸۱ و ۳/۳۶۹۶ کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب افزایش ۴۶/۲ و ۸۴/۲ درصدی داشتند. به طور کلی حذف برگ در مراحل انتهایی رشد (به خصوص رشد زایشی) با شدت ۱۰۰ درصد موجب کاهش صفات کمی (عملکرد و اجزای عملکرد) و صفات کیفی (محتوی روغن و پروتئین دانه) گردید. از طرف دیگر کاربرد آمینواسید، با افزایش میانگین صفات اندازه گیری شده موجب تعدیل اثر تنش برگ زدایی شد.

کلیدواژه ها:

پروتئین دانه ، روابط منبع و مخزن ، روغن دانه ، عملکرد دانه ، غلاف