بررسی مقادیر و زمان های کاربرد علف کش پروسولفوکارب در کنترل علف های هرز مزارع گندم

سابقه و هدف: کاربرد علف کش ها یکی از متداول ترین روش های کنترل علف های هرز در مزارع گندم (Triticum aestivum) است. تاکنون ۲۶ علف کش در ایران برای گندم ثبت شده که عمدتا کاربرد پس رویشی دارند. تعداد علف کش های محدودی از نظر زمان کاربرد در این محصول ثبت شده است. بنابراین، ثبت علف کش های جدید با زمان کاربرد و محل عمل متفاوت در این محصول ضروری است. علف کش پروسولفوکارب برای کنترل علف های هرز گندم به صورت پیش رویشی و یا زود پس رویشی توصیه شده است. این آزمایش با هدف ارزیابی مقدار و زمان کاربرد علف کش پروسولفوکارب در کنترل علف های هرز مزارع گندم و عملکرد آن انجام شده است. مواد و روش ها: آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در اراضی مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی جنوب کرمان در سال زراعی ۱۳۹۷ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علف کش های تاپیک (کلودینافوپ پروپارژیل ۸ درصد EC) به مقدار ۱ لیتر در هکتار + گرانستار (تر یبنورون متیل ۷۵ درصد WG) به مقدار ۲۰ گرم در هکتار، آتلانتیس (مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ مفن پایردی اتیل ۲/۱ درصد OD) به مقدار ۵/۱ لیتر در هکتار، اتللو (مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ دیفلوفنیکان+ مفن پایردی اتیل ۲۵/۸ درصد OD) به مقدار ۶/۱ لیتر در هکتار، آکسیال (پینوکسادن ۵ درصد EC) به مقدار ۲/۱ لیتر در هکتار + گرانستار به مقدار ۲۰ گرم در هکتار، باکسر (پروسولفوکارب ۸۰ درصد EC) به مقدار ۳، ۴ و ۵ لیتر در هکتار پس از کاشت و قبل از آبیاری اول، باکسر (پروسولفوکارب ۸۰ درصد EC) به مقدار ۳، ۴ و ۵ لیتر در هکتار پس از آبیاری اول، باکسر (پروسولفوکارب ۸۰ درصد EC) به مقدار ۳، ۴ و ۵ لیتر در هکتار به صورت زود پس رویشی و کاربرد باکسر (پروسولفوکارب ۸۰ درصد EC) به مقدار ۵ لیتر در هکتار در مرحله پنجه زنی گندم بود. یافته ها: علف های هرز غالب محل آزمایش شامل یونجه زرد ، آناغالیس ، پنیرک ، چچم ، و ترشک به ترتیب با فراوانی نسبی ۳۵، ۲۵، ۱۵، ۱۳ و ۹ درصد بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای علف کش تاثیر معنی دار بر تراکم و وزن خشک علف های هرز مذکور داشت. علف کش باکسر کارایی بسیار مطلوبی در کنترل علف های هرز داشت به طوری که با افزایش مقدار کاربرد آن کارایی کنترل به طور معنی دار افزایش یافت. همچنین کارایی علف کش باکسر در کنترل علف های هرز ذکر شده در تیمارهای قبل از آبیاری مطلوب تر بود. به طوری که با کاربرد علف کش باکسر (۵ لیتر قبل از آبیاری) وزن خشک علف های هرز آناغالیس، پنیرک، ترشک و یونجه زرد ۱۰۰ درصد، چچم ۹۷ درصد و کل علف های هرز ۹۴ درصد کنترل شدند. با این وجود، کاربرد علف کش باکسر به گندم خسارت وارد کرد. مقدار خسارت در تیمارهای کاربرد قبل و بعد از آبیاری بیشتر از کاربرد آن به صورت زود پس رویشی بود. با این وجود مقدار خسارت حاصل از کاربرد علف کش باکسر کمتر از مقدار خسارت رقابت علف های هرز (نیمه شاهد) بود. به طوری که در تیمار کاربرد علف کش باکسر ۳ لیتر در هکتار قبل از آبیاری توانست عملکرد بیولوژیک با ۵۴/۱۳ تن در هکتار و عملکرد دانه با ۳/۵ تن در هکتار نسبت به شاهد ۱۶۰ و ۱۵۲ درصد افزایش دهد و با تیمار های گرانستار + اکسیال، گرانستار + تاپیک و اتتلو در یک گروه آماری قرار گرفتند. کمترین مقدار عملکرد بیولوژیک (۶۷/۸ تن در هکتار) و عملکرد دانه (۹۷/۳ تن در هکتار) از تیمار کاربرد علف کش باکسر (۵ لیتر در هکتار قبل از آب اول) حاصل شد که نسبت به شاهد متناظر به ترتیب ۸۲ و ۸۵ درصد افزایش داشت. نتیجه گیری: علف کش باکسر کارایی مطلوبی در کنترل علف های هرز آناغالیس، پنیرک، ترشک، یونجه زرد، چچم و کل علف های هرز داشت. کاربرد علف کش باکسر سبب ایجاد خسارت پایدار در گندم شد، اما کاربرد این علف کش توانست عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را نسبت به شاهد به طور معنی دار افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

پیش رویشی ، تراکم ، زود پس رویشی ، کنترل شیمیایی ، وزن خشک