ردیابی ویروس پژمردگی لکهای گوجه فرنگی (TSWV) از شمعدانی معمولی در شهرستان همدان

ویروس پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی Tomato spotted wilt virus (TSWV) عضو تیپ جنس Orthotospovirus و از خانواده Tospoviridae میباشد که نخستین بار در سال ۱۹۱۹ در استرالیا گزارش و موجب خسارتهای فراوانی به سبزیها، حبوبات و گونه های زینتی شده است. این ویروس گسترش جهانی دارد و جزء ده ویروس گیاهی با بیشترین خسارت زایی در جهان است. ویروس TSWV در طبیعت به وسیله تریپس ها به روش گردشی و تکثیری منتقل میشود. پیکره ویروس ایزومتریک بوده و ژنوم سه قسمتی و به صورت RNA تک رشته ای می باشد. به منظور ردیابی ویروس تعداد ۳۵ نمونه از گلهای شمعدانی، داودی و کوکب از شهرستان همدان که علائم مشکوک به آلودگی همچون رنگ پریدگی، لکه های کلروز و نکروز، بدشکلی و پژمردگی را نشان میدادند، جمع آوری شد. عصاره گیاهان مشکوک به صورت مکانیکی روی گیاهان محک از جمله لوبیا، خیار و سلمه تره quinoa Chenopodium مایه زنی شد. پس از حدود دو هفته در گیاهان محکی که توسط عصاره شمعدانی مایه زنی شده بودند، علائمی چون نکروز و بدشکلی دربرگهای لوبیا و نیز لکه های کلروتیک در برگهای خیار و سلمه تره ظاهر شد. سپس از گیاهان محک دارای علائم، RNA کل استخراج و با استفاده از آزمون RT-PCR و آغازگرهای اختصاصی ژن پروتئین پوششی ویروس TSWV، آلودگی نمونه ها به این ویروس اثبات شد. این اولین گزارش از آلودگی گلهای شمعدانی در شهرستان همدان به ویروس TSWV میباشد. این ویروس در سال ۲۰۰۰ توسط معینی و ایزدپناه از روی شمعدانی در تهران گزارش شد. همچنین در همین سال از شهرستان محلات استان مرکزی توسط حسنی مهربان و شهرآیین از شمعدانی جداسازی و گزارش شد. بهترین راه کنترل بیماریهای ویروسی، پیشگیری از وقوع و شیوع آلودگی میباشد. لذا با توجه به اینکه روش تکثیر اغلب گیاهان زینتی از طریق رویشی میباشد، ایجاد گیاهچه ها، پیازها و قطعات رویشی مطمئن و عاری از ویروس یکی از راه های موثر در جلوگیری از شیوع بیماریهای ویروسی در گیاهان زینتی است.

کلیدواژه ها:

روش مولکولی ، شناسایی ، Pelargonium