ارزیابی تحمل گیاه ارزن معمولی نسبت به سمیت فنانترن: پاسخهای آنزیمی و غیر آنزیمی

فنانترن ترکیبی بسیار شناخته شده از گروه هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای (PAHs) میباشد. این ترکیب سه حلقه ای بوده و با وزن مولکولی g.mol-۱۷۸/۲۲ ۱ در گروه PAHهای با وزن مولکولی پایین قرار دارد. از راه های رایج ورود فنانترن به داخل بدن انسان تنفس هوای آلوده و خوردن گیاهان آلوده به این ترکیب میباشد. در واقع، گیاهان به عنوان اولین حلقه ی زنجیره های غذایی قادر به جذب، انتقال و یا تغییر شکل این نوع ترکیبات بوده و نقشی کلیدی در تصفیه ی آنها ایفا میکنند. درباره ی اثرات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی PAHها بر گیاهان و به ویژه نحوه ی پاسخ دهی در گیاهان اطلاعات کمی وجود دارد. از این رو، در پژوهش حاضر، اثرات سمیت ترکیب فنانترن بر پاسخ های بیوشیمایی از جمله بررسی فعالیت ترکیبات پاداکسایندهی آنزیمی و غیرآنزیمی گیاه ارزن معمولی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، بذور این گیاه در محیط هیدروپونیک تحت تاثیر غلظتهای ۲۰۰۰ ppm، ۱۵۰۰، ۱۰۰۰، ۵۰۰ و ۰ از فنانترن کشت داده شدند و سپس پاسخهای آنزیمی و غیرآنزیمی گیاه مذکور مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، فعالیت تمام آنزیمهای پاداکساینده ی مورد بررسی (آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز) افزایش یافت. در غلظتهای بالاتر ppm) ۲۰۰۰ و (۱۵۰۰، محتوای H۲O۲ علیرغم کاهش محتوای MDA افزایش یافت. علاوه بر این، فنانترن هیچ تاثیری در محتوای فنل ریشه و فلاونوئید اندام هوایی و همچنین محتوای پروتئین اندام هوایی و ریشه (به جزء کاهش محتوای پروتئین اندام هوایی در (۲۰۰۰ ppm نداشت. در مجموع، فنانترن باعث ایجاد تنش اکسیداتیو وابسته به غلظت شد، بدین معنی که تنها غلظتهای بالاتر فنانترن باعث ایجاد تنش اکسیداتیو گردید. میتوان چنین نتیجه گرفت که احتمالا فنانترن ترکیبی خیلی سمی برای ارزن معمولی نمیباشد، در واقع ممکن است سیستم پاداکسایندگی این گیاه به اندازه ی کافی قوی باشد که حتی انواع فعال اکسیژن تولید شده (ROS) در غلظتهای بالاتر فنانترن را نیز از بین ببرد.

کلیدواژه ها:

تنش اکسیداتیو ، پاداکسایندگی ، ترکیبات آروماتیک حلقوی ، گیاه زراعی