تغییرات بافت شناختی در گیاه ارزن معمولی در پاسخ به آلاینده ی فنانترن

مطالعات بافت شناختی مبتنی بر تغییرات تشریحی و هیستوشیمیایی به طور قابل توجهی میتوانند به درک بهتر ما از فرآیندهای سلولی و نیز نحوه ی پاسخ دهی گیاهان به تنشهای زیستی و غیرزیستی در سطوح مختلف سلولی و بافتی کمک کنند. گیاه ارزن معمولی، گیاهی شناخته شده از خانواده ی گندمیان میباشد، با این حال، مطالعات بافت شناختی زیادی درباره ی اثرات تنشهای غیرزیستی بر روی این گیاه صورت نگرفته است. لذا، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تغییرات تشریحی بخشهای مختلف گیاه مذکور (ریشه، ساقه و برگ) تحت تیمار فنانترن میباشد. فنانترن آلایندهای آلی متعلق به گروه ترکیبات آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) میباشد که از مسیرهای مختلف به ویژه ریشه جذب گیاهان شده، به بخشهای مختلف منتقل میشوند و در نهایت ویژگیهای ریخت شناسی، تشریحی و فیزیولوژی گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهند. بدین منظور، بذور این گیاه در محیط هیدروپونیک در گروه های شاهد و تیمار فنانترن ۱۰۰۰ ppm) و (۵۰۰ کشت داده شدند و بعد از ۴۵ روز، نمونه ها برداشت و در محلول FAA تثبیت گردیدند. بعد از برشگیری و رنگ آمیزی مضاعف با فستگرین و سافرانین، توسط میکروسکوپ نوری عکس برداری و مورد بررسی تغییرات ساختار تشریحی قرار گرفتند. بررسی صفات تشریحی نشان داد که تمام بافتهای این گیاه تحت تاثیر تنش اعمال شده با فنانترن با تغییراتی همراه بودند. از مهمترین تغییرات به وجود آمده در ریشه میتوان به افزایش تعداد و اندازه سلولهای پارانشیمی پوست، چوبی شدن دستجات آوندی و به طور کلی افزایش ضخامت و قطر ریشه در مقایسه با شاهد اشاره کرد. در برگها نیز فرآیند چوبی شدن در نمونه های تحت تیمار فنانترن به طور کامل مشهود بود. در بخش ساقه ی گیاهان تیمار شده نیز تعداد دستجات آوندی و نیز میزان چوبی شدن افزایش یافته و بدین ترتیب ایستایی و مقاومت بیشتری نسبت به نمونه های شاهد داشتند. میتوان چنین نتیجه گیری کرد احتمالا فرآیند چوبی شدن جهت افزایش مقاومت گیاه به عنوان مکانیسم دفاعی نسبت به تنش فنانترن رخ داده است.

کلیدواژه ها:

ترکیبات آروماتیک چند حلقه ای ، تنش ، ساختار تشریحی ، گیاه زراعی ، میکروسکوپی