گیاهان مقدس در تخت جمشید

طرح اصلی ساختمان های تخت جمشید در واپسین سال های فرمانروایی داریوش بزرگ، بر فراز یک سکوی سنگیبزرگ، در دامنه جنوبی کوهی که امروز کوه رحمت نام دارد، ریخته شد و بعدها در زمان دیگر پادشاهان هخامنشی به پایانرسید. در شکل گیری معماری و تزئینات وابسته به معماری تخت جمشید، علاوه بر حضور و تاثیر هنر سایر ملل و تمدن هایقبل در سرزمین ایران می توان شکل گیری آن را با توجه به نمادهای موجود در آن مرهون اعتقاد پادشاهان هخامنشی بهمذهب دانست. بیشتر مجسمه ها، سرستون ها و نقش برجسته ها شکل نمادین یافته و این نمادها با مذهب هخامنشیان درارتباط بوده و به گونه ای نمادین در معماری تخت جمشید تبلور یافته اند. در این میان نگاره های گیاهی که شامل سرو، نخل ولوتوس می شوند، منحصر به فرد است. به طوری که این نگاره ها در بخش های مختلف بناهای مجموعه تخت جمشید حضوریگسترده و چشمگیر دارد. مقاله حاضر ارتباط میان نگاره های های گیاهی به کار رفته در معماری و تزیینات وابسته به معماریتخت جمشید و فرهنگ دینی حاکم بر جامعه هخامنشی را مورد بررسی قرار می دهد. روش تجزیه و تحلیل داده های این مقالهتوصیفی- تحلیلی بوده و ابزار گردآوری داده ها از روش کتابخانه ایی و مشاهده بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نگاره های گیاهی تخت جمشید به گونه ای نمادین مدیون و مرهون آموزه های دینی مزدیسنا و تاثیر آئین مهر(میترائیسم) بوده و اعتقادات مذهبی پادشاهان کاملا در معماری پارسه نمود پیدا کرده است.

کلیدواژه ها:

تخت جمشید ، نماد ، مزدیسنا ، میتراییسم ، نگاره های گیاهی