بررسی فرونشست دشت شیراز با استفاده ازتداخل سنجی راداری و تصاویر سنجنده ENVISATASAR با طول موج باند C منطقه زاگرس جنوبی

بنا به تعریف یونسکو، فرونشست عبارت است از فرورریزش و یا نشست سطح زمین که به علت های متفاوتی در مقیاس بزرگ روی می دهد. به طور معمول این اصطلاح به حرکت قائم رو به پایین سطح زمین که می تواند با بردار اندک افقی همراه باشد، گفته می شود. این تعریف پدیده هایی همچون زمین لغزش ها را به دلیل اینکه حرکت آنها دارای بردار افقی قابل توجهی است و همچنین نشست در خاک های دستی، که دارای مکانیزم متفاوتی می باشد شامل نمی شود. فرونشست زمین به انگلیسی subsidenc یا Land subsidence نشست تدریجی یا فرو رفتن ناگهانی سطح زمین است. فرو رفتن زمین به دلیل جابجایی مواد در زیر زمین غالبا به دلیل حذف آب، نفت، گاز طبیعی یا منابع معدنی از زمین با فعالیت های پمپاژ، شکستن قطعات یا استخراج از معادن ایجاد می شود .بهتر است بدانید فرونشست بیشتر به خاطر برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی رخ می دهد. به خاطر این عمل و خروج آب از منافذ سنگ ها این امکان وجود دارد که مواد زیرزمینی متراکم تر شده و با افزایش میزان برداشت آب، میزان این تراکم نیز افزایش می یابد. در نتیجه در سطح زمین شکاف های عمیقی ایجاد می شود، لوله های چاه کج می شوند، ساختمان ها ویران شده یا ترک بر می دارند و بخشی از لوله های چاه به خارج از سطح زمین رانده می شوند. دراین مقاله با استفاده از تصاویر راداری دراین مقاله با استفاده از تصاویر راداری ENVISAT ASAR باند C مربوط به سال های ۲۰۰۹-۲۰۰۷ با استفاده از نرم افزار ENVI افزونه SARSCAPE می باشد. پس از انجام تداخل سنجی و انجام فیلترهای سنجی و انجام فیلترهای بروی تصاویر صورت گرفت ،آخرین مرحله از مراحل کار با نرم افزار گزینه نرم افزار گزینه PHASE TO DISPLACEMENT CONVERSION AND GEOCODING می باشد در این مرحله نقشه نهایی فرونشست را بدست می آید. با توجه به نقشه بدست امده مقدار فرونشست های منطقه که به دو قسمت دشت تقسیم شده مورد استفاده قرار گرفت. جابجائی سطح زمین بین -۱۴ تا + ۵ سانتی متر می باشدکه مربوط به جنوب شرقی شیراز به مقدار ۶-۲.۵ سانتی متر ، قسمت هایی از منطقه بیضا حوالی لپوئی و کوشک هزار به مقدار ۳ سانتی متر در شمال غربی شهر شیراز منطقه دانشگاه به مقدار ۳.۵ سانتی متر و همچنین شهرک های جدید در غرب شیرازجابجایی زمین مشاهده گردید. دلیل فرونشست یا جابجایی سطح زمین در هر قسمت علت های از قبیل برداشت اب های زیرزمینی ، با توجه به نقشه زمین شناسی وجود گسل و همچنین وجود دریاچه در زمان گذشته و با خشکسالی های بوجود امده و افت اب های زیرزمینی باعث خشک شدن دریاچه و افت اب در لایه های زمین می تواند از عوامل مختلف فرونشست باشد.

کلیدواژه ها:

فرونشست ، چاه های کشاورزی ، رادار ، خشکسالی ، جابجایی سطح