شناسایی نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی موثر در تمایز و شناسایی رقم های تجاری و ژنوتیپ های امیدبخش درخت به (Cydonia oblonga Mill.‎)

طی برنامه­های اصلاحی انجام شده روی درخت به، دو رقم معرفی­شده ویدوجا و بهتا، و سه ژنوتیپ امیدبخش اصفهان-۲، اصفهان-۳ و اصفهان-۵ گزینش شده است. در این تحقیق به تعیین نشانگرهای مورفولوژیک و مولکولی اختصاصی درتمایزآنها پرداخته شد. ارزیابی مورفولوژیک براساس ۳۸ صفت توصیف گر آزمون­های تمایز، یکنواختی و پایداری (DUS) و ارزیابی مولکولی براساس نشانگر SSR، با استفاده از ۱۵ جفت آغازگر سیب و گلابی انجام شد. تجزیه خوشه­ای روی صفات مورفولوژیک و الگوی باندی حاصل از نشانگر SSR، بیانگر تمایز کلیه رقم ها و ژنوتیپ های مورد بررسی از یکدیگر بود. در میان صفات توصیف گر، صفات قدرت و عادت رشد، رنگ شاخه و نحوه اتصال جوانه­ها، اندازه و مواج­بودن حاشیه برگ، رنگ شکوفه و خصوصیات میوه به عنوان کلیدی­ترین صفات در تمایز رقم ها بود. رقم اصفهان براساس عادت رشد درخت و شاخه و فرم میوه، رقم ویدوجا براساس فرم درخت، مواج بودن حاشیه برگ و رنگ شکوفه و زمان­گلدهی و اصفهان-۲، اصفهان-۳، بهتا و اصفهان-۵، به ترتیب براساس صفات فرم میوه، فاصله جوانه از شاخه، گردن میوه و رنگ سبزقهوه­ای شاخه متمایز بودند. در نشانگرهای مولکولی تعداد ۱۰ آلل چند شکلو متوسط آلل ۳/۳ به ازای هر مکان ژنی مشاهده شد. بیش­ترین تعداد باند و شاخص PIC با استفاده از آغازگرهای CH۰۵d۰۴، CH۰۴a۱۲ و CH۰۲b۱۰ به دست آمد. آغازگرهای CH۰۴a۱۲، CH۰۵d۰۴ و Ch۰۲b۱۰ بیش­ترین قدرت تمایز رقم ها و ژنوتیپ های امیدبخش را را داشتند، به صورتی که جمعا آغازگرهای NH۰۱۵a، CH۰۴a۱۲ و NB۱۰۳a همراه با یکی از جفت آغازگرهای CH۰۱d۰۸، CH۰۵d۰۴ و یا NH۰۱۱b قادر به تمایز همگی رقم های مورد بررسی بودند.

کلیدواژه ها:

توصیف گر UPOV ، صفات مورفولوژیک ، نشانگر توالی های ساده تکراری