تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی با رویکرد قیمت گذاری بر اساس نوع محصول در استان مرکزی

توسعه اقتصادی و کاربرد بهینه منابع آب نیازمند آن است که آب به عنوان یک کالای اقتصادی در نظر گرفته شده و با رویکرد اقتصادی مدیریت شود .هدف پژوهش حاضر تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی بر اساس نوع محصول و راندمان مالی کشاورزان در هفت شهرستان از استان مرکزی در سال زراعی ۱۳۹۳-۱۳۹۲ می باشد. برای این منظور با توسعه یک مدل ریاضی بومی ارزش اقتصادی آب برای چهار محصول گندم، یونجه، جو و ذرت علوفه ای از سه روش وزن دهی بر اساس مساحت تحت کشت، حجم آب مصرفی و میزان درآمد هر محصول برای هر منطقه به دست آمد. بر اساس نتایج روش وزن دهی بر اساس حجم آب مصرفی به عنوان مناسب ترین روش انتخاب شد. ارزش اقتصادی آب برای شهرستان های محلات، کمیجان، شازند، ساوه، دلیجان، خمین و آشتیان به ترتیب برابر ۵۷۰۰، ۵۵۵۰،۵۰۰۰، ۶۷۰۰، ۳۸۰۰، ۴۸۰۰ و ۶۰۵۰ ریال در هر متر مکعب به دست آمد. راندمان مالی کشاورزان برای سه حالت، آب رایگان، دریافت ۱۰ درصد قیمت محاسبه شده و دریافت تمام قیمت آب از کشاورز محاسبه شد. حساسیت راندمان مالی به تغییرات درآمدها بیشتر از تغییر در میزان هزینه ها است و راندمان آبیاری با راندمان مالی در همه موارد هم راستا نیست. این بدین معناست که در وهله اول برای افزایش راندمان مالی کشاورزان بهتر است درآمدهای کشاورزان افزایش یابد و همچنین با پرداخت یارانه از هزینه های کشاورز کاسته شود.

کلیدواژه ها:

راندمان مالی ، درآمد و هزینه ، قیمت آب ، محصول کشاورزی ، مدل ریاضی