ارزیابی پایداری کشاورزی و تخریب خاک (مروری بر ایران)

کشاورزی در طول چند دهه گذشته به عنوان بخش اصلی اقتصاد ایران تحت تاثیر توسعه اقتصادی، سیاست های کاربری زمین، ورشد جمعیت و فشارهای آن قرار گرفته است. از دهه ۱۹۴۰ تا ۲۰۱۰، درصد کل جمعیت شهری ایران از % ۲۱ به حدود % ۷۲ افزایش یافت. کشاورزی، صنعتی شدن و کشت فشرده به طور چشمگیری بر منابع خاک و آب تاثیر گذاشته است. بهره برداری از آبهای زیرزمینی از دهه ۱۹۷۰ تا اواسط دهه ۲۰۰۰ چهار برابر شده است. کل منابع آبی در سرانه در حدود ۲۳ درصد از سال ۱۹۵۶ تا ۲۰۰۸کاهش یافته است. میانگین کاهش سالانه در جدول آب زیرزمینی در ایران طی دو دهه اخیر ۰,۵۱ متر است. در سال ۲۰۰۸، سطح آبهای زیرزمینی در حدود -۱,۱۴ متر به طور متوسط در ایران کاهش یافت. میانگین مصرف کودهای شیمیایی از حدود ۲,۱ میلیون تن در سال ۱۹۹۰ به حدود ۳,۷ میلیون تن در سال ۲۰۰۹ رسیده است. در طول این مدت، بازده مصرف کود از حدود ۲۸ درصد به حدود ۲۱ درصد کاهش یافت. حدود ۷۷ درصد از زمینهای کشاورزی تحت آبیاری از سطوح مختلف شوری رنج می برند. با توجه به کمی سازی چهار شاخص مانند فرسایش خاک، کاهش سطح آب زیرزمینی، شوری و استفاده از کودهای شیمیایی، که مستقیما با استفاده از زمین کشاورزی مرتبط هستند، نتایج نشان میدهد که مدیریت کشاورزی در ایران نیازمند توجه ویژهای به رسیدن به شرایط پایدار است. هزینه کل تخریب خاک و آب و استفاده از کود در کشاورزی حدود ۱۲,۸ میلیارد دلار (در حدود ۰۰۰،۱۵۷ میلیارد ریال ایران) -تقریبا ۴ درصد از تولید ناخالص ملی (GDP) و حدود ۳۵ درصد تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی در ایران برآورد میشود.

کلیدواژه ها:

تخریب خاک ناشی از انسان ، بیابانزایی ، تخریب خاک ناشی از انسان ، رشد جمعیت ، تغییرات محیطی ، پایداری ، زمین کشاورزی.