تغییرات فضایی فقر شهری در نورآباد ممسنی

رشد شتابان شهرنشینی، در کشورهای درحال توسعه شهری شدن فقر را موجب می شود. فقر پدیده ای چندبعدی است که درنتیجه نابرابری اجتماعی و اقتصادی، ساختار فضایی نواحی مختلف شهر را دارای تضادهای بارز و آشکاری می کند. هدف ازپژوهش حاضر تحلیل پراکنش فضایی شاخص های فقر در شهر نورآباد ممسنی و مقایسه میزان آن در سه دوره آماری ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ می­ باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی-تحلیلی می باشد. داده های خام پژوهش از بلوک های آماری شهر نورآباد استخراج شده است. برای بی مقیاس سازی شاخص ها از روش فازی و همچنین به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی، لکه های داغ و همچنین خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان می­ دهد فقر در نورآباد ممسنی الگوی توزیع خوش ه­ای و خودهمبستگی فضایی دارد. در سال ۱۳۸۵ پهنه فقر ۲۶/۷۳ درصد از مساحت و ۳۹/۲۵ درصد از جمعیت شهر را در برگرفته بود که این پهنه در سال ۱۳۹۵ به۴۶/۱۸درصد از مساحت و۴۶/۸۵ درصد از جمعیت افزایش یافت. این پهنه نواحی غربی و مرکزی شهر را در برمی گیرد. از سوی دیگر پهنه ی مرفه که در سال ۱۳۸۵ حدود ۴۴/۱۶ درصد از مساحت و۹/۴۷ درصد از جمعیت شهر را در برمی گرفت در سال۱۳۹۵ به۳۰/۶۷ درصد از مساحت و۳۳/۸۷ درصد از جمعیت افزایش یافت. این پهنه بیشتر در نواحی شمال غرب و جنوب شرق دیده می شود. بررسی روند تغییرات  نشان می دهد، هم پهنه مرفه و هم پهنه فقیر روند افزایشی داشته و در بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵به تدریج۳۳۸/۲۸ و ۴۶/۳۷ درصد افزایش در جمعیت و ۱۸۷/۷۱ و ۱۶۶/۳۱ درصد افزایش در مساحت داشته است، از سوی دیگر روند کاهشی طبقه متوسط با۵۳/۹۱ درصد کاهش در جمعیت و ۴۲/۰۴ درصد کاهش در مساحت نشان دهنده ی نابرابری فضایی و ایجاد شکاف طبقاتی عمیقی است که در ساختار فضایی شهر نورآباد ممسنی دیده می شود.

کلیدواژه ها:

فقر شهری ، تحلیل عاملی ، لکه های داغ ، آماره موران ، نورآباد ممسنی