گردشگری کشاورزی ابزاری در راستای تحقق ابعاد سه گانه توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: پهنه باغات کن در کلانشهر تهران)

گردشگری کشاورزی نوعی تعامل میان دو جامعه میزبان (اهالی محلی روستا) و جامعه میهمان (گردشگر) است که در نتیجه این تعامل در بستر روستایی مورد نظر، گردشگر با شیوه کار و زندگی مردمان روستایی، صنایع دستی، محصولات خانگی و فعالیتهای کشاورزی آنان آشنا می شوند و به مرور با توسعه این فرایند، زمینه های بهبود وضعیت اجتماعی-اقتصادی جامعه محلی به واسطه ارتباط و پاسخگویی به تقاضا و نیازهای گردشگران فراهم میگردد. از این رو میتوان گردشگری کشاورزی را بهعنوان زیر مجموعهای از گردشگری روستایی، یکی از زمینه های بسیار مناسب به منظور تحقق توسعه پایدار در جوامع روستایی به شمار آورد. هدف از این پژوهش تحلیل رویکرد گردشگری کشاورزی به عنوان ابزاری در راستای تحقق توسعه پایدار در سه بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در محدوده باغات روستای کن به عنوان مهمترین پهنه باغات یکپارچه شهر تهران با مساحتی حدود ۲۵۰ هکتار در غرب کلانشهر تهران است. پژوهش حاضر بر حسب هدف "کاربردی" و به لحاظ روش "کیفی" و"نمونه موردی" است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که صرفا وجود مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در قالب طرح ویژه حفاظت و صیانت از باغات کن، نمیتواند ابزاری مناسب و کافی در راستای ساماندهی پهنه باغات باشد؛ بلکه در این زمینه ضروری است تا با بررسی قابلیتها و پتانسیل های کالبدی و اجتماعی موجود در پهنه باغات و کسب نظرات بهره وران و باغداران که نقش آفرینان اصلی در طرح صیانت از باغات کن هستند، از رویکردهای نوین توانمندسازی اقتصادی بهره برد. از این رو بهره برداری از پهنه باغات کن در قالب یک برنامه ریزی مشارکتی با اتخاذ رویکرد گردشگری کشاورزی که در حال حاضر ظرفیتهای بالقوه آن در بستر پهنه باغات وجود دارد میتواند زمینه های توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی جامعه محلی را همگام با صیانت از این پهنه ارزشمند فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، گردشگری روستایی ، گردشگری کشاورزی ، باغات کن