فراتحلیل پژوهش های کیفیت زندگی شهری و روستایی در ایران

مفهوم کیفیت زندگی عنصری کلیدی در سیاست گذاری و بررسی سیاست های حوزه عمومی به شمار می رود و از آن به عنوان شاخص توسعه اجتماعی یاد می شود. با مطرح شدن این مفهوم به عنوان یکی از مولفه های اساسی توسعه اجتماعی، پژوهشگران در رشته های مختلف همچون جامعه شناسی، اقتصاد، روانشناسی، جغرافیا و پزشکی به مطالعه این مفهوم پرداخته اند. بی تردید چنین اقبال و توجهی موجب افزایش حجم مطالعات و واکاوی بیشتر موضوع کیفیت زندگی شده است. برای استفاده از یافته های متنوع این مطالعات، دستیابی به اجماعی قابل اتکا احساس می شود. برای دستیابی به اجماع در مجموعه ای از مطالعات، روش فراتحلیل مورد توصیه پژوهشگران است. لذا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی یافته های تحقیق های انجام شده در زمینه کیفیت زندگی شهری و روستایی در مقالات علمی- پژوهشی از سال ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۹۴ صورت گرفته است تا مشخص شود که مهمترین نقاط قوت و ضعف این پژوهش ها چه عواملی هستند. یافته ها حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی، مشارکت اجتماعی، دینداری، جنس، درآمد، تحصیلات، و سن با کیفیت زندگی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین نگاه چند بعدی و استفاده از شاخص های ترکیبی و همکاری و کار گروهی محققان، نقطه قوت و کم توجهی به ابعاد روانشناسی و تا حدودی جامعه شناسی و عدم گزارش روایی، نقطه ضعف پژوهش های صورت گرفته در مورد کیفیت زندگی است.   Abstract   The issue of quality of life is a key element in policymaking and investigating public policy. It is referred to as a social development index. By conveying this concept as one of the fundamental components of social development, researchers have studied this concept in various disciplines such as sociology, economics, psychology, geography and medicine. Nevertheless, such an interest in the subject has increased the volume of studies and analysis of the quality of life. Achieving consensus is felt reliably to use the diverse findings of these studies. To achieve consensus in a series of studies, the meta-analysis method is recommended by researchers. Therefore, the present study aims to evaluate the findings of research on the quality of urban and rural life in scientific articles from ۲۰۰۹ to the end of ۲۰۱۵ to determine which weaknesses and strengths these studies have. Findings indicate that there is a significant positive correlationof social capital, social participation, religion, gender, income, education, and age with quality of life. Moreover, the multidimensional view and the use of combination indices as well as researchers’ collaboration and teamwork, the strength and disregard for the dimensions of psychology and, to a lesser extent, sociology and lack of narrative reporting, are the weaknesses of research on quality of life Key words: Quality of life, Quality of urban life, Quality of rural life, Meta-analysis

کلیدواژه ها:

کیفیت زندگی ، کیفیت زندگی شهری ، کیفیت زندگی روستایی ، فراتحلیل