الگوی تعاملی سه جانبه پویای سیاست خارجی در اندیشه امام خمینی(ره)

این مقاله با در نظر گرفتن سه دوره زمانی مختلف در کنش سیاست خارجی امام خمینی(ره)، تلاش دارد تا با بهره گیری از روش تحلیل محتوا در ادبیات گفتاری ایشان در مجموعه ۲۲ جلدی صحیفه امام، سامانه مربوط به الگوی های رفتار سیاست خارجی ایشان طی هر یک از این ادوار سه گانه و نیز نحوه تعامل آن ها با یکدیگر را طرح ریزی نماید. بر این اساس، منطق اقدام ایشان در عرصه سیاست خارجی در سه قالب متعامل «عدم تعهدگرایی ملت محور»، «آرمان گرایی امت محور» و «آرمان گرایی امت ملت محور» تبیین گردیده است. بر اساس یافته های این پژوهش، الگوی سیاست خارجی امام خمینی(ره)، با بهره گیری از ویژگی هایی چون ترتب، تدرج و وسع، در پی ایجاد نوعی رابطه تعاملی بین نگاه واقع بینانه و آرمان گرایانه به سیاست خارجی است تا از این طریق به بهترین شیوه میان تحصیل مصالح ملی و نیز پیگیری مصالح امت محور ایجاد توازن نماید. بر این اساس، آنچه از منظر امام خمینی(ره) اهمیت بیشتری می یابد، حفظ و صیانت از اصول اساسی و بنیادین اسلام و نیز ارزش های ملی گرایانه به عنوان پایگاهی برای حفظ و نشر ارزش های اسلامی در عرصه سیاست خارجی است که این مهم از طریق ایجاد نوعی توازن میان اهداف ملت محور و اهداف امت محور در عرصه روابط خارجی میسر می شود.

کلیدواژه ها:

سیاست خارجی ، امام خمینی(ره) ، آرمان گرایی ، عدم تعهدگرایی ، منافع ملی و اسلامی