مدلسازی و پیش بینی پدیده گرد و غبار استان سیستان و بلوچستان بر اساس مدل برون یابی منحنی روند سری¬های زمانی

منطقه جنوب شرق کشور از جمله مناطقی است که سالانه شاهد توفان­های گرد و غبار فراوان در محدوده سرزمینی خود است. بر اساس همین ضرورت، هدف نهایی پژوهش حاضر تحلیل سری­های زمانی توفان­های گرد و غباری استان در مقیاس­های ماهانه، فصلی و سالانه، شناسایی مدل احتمالی مولد داده­ها و در نهایت الگوسازی برای اظهار نظر در مورد رفتار آینده سری توفان­های گرد و غبار می­باشد. برای انجام پژوهش از آمار هفت ایستگاه بالای ۲۰ سال دوره آماری (۲۰۰۸-۱۹۸۶) استفاده گردید. ابتدا تعیین روند توفان­های گرد و غبار برای ایستگاه­ها در مقیاس­های مختلف (ماهانه، فصلی و سالانه) توسط روش­های ناپارامتری صورت گرفت. برای برازش مدل مناسب جهت برآورد تغییرات توفان­های گرد و غبار در سطح استان در سال­های آتی با استفاده از روش­های کمی یک متغیره سری­های زمانی (برون­یابی منحنی روند، هموار کردن نمایی، روش هلت-وینترز و روش باکس- جنکینز) اقدام به تحلیل سری­ها گردید و در نهایت مدل مناسب جهت برازش توفان­های گرد وغبار استان سیستان و بلوچستان مدل برون­یابی منحنی روند مشخص گردید. نتایج پژوهش نشان داد که حداکثر روند به صورت افزایشی در فصول تابستان و پاییز در سطح استان مشاهده می­گردد و روند صعودی در سطح اطمینان ۹۹ درصد به حداکثر خود در این فصول می­رسد. طی فرآیند تعیین روند و جهت آن برای فصول مشخص گردید که در سطح استان تنها در بخش شرقی در محدوده ایستگاه­های خاش و سراوان روند معنی­دار مشاهده نمی­گردد و سایر بخش­های استان دارای روند معنی­دار وجود دارد.  

کلیدواژه ها:

گرد و غبار ، سری های زمانی ، مدل سازی ، سیستان و بلوچستان