توانمندی اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و عوامل موثر بر آن (مورد مطالعه: اعضای صندوق های اعتبارات خرد زنان روستایی استان زنجان)

در دنیای کنونی نیل به اهداف توسعه بدون استفاده از ذخایر نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان امری غیرممکن است. توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی زنان یک پیش نیاز برای توسعه پایدار و رشد اقتصادی به شمار می­آید، بنابراین هدف از این پژوهش که در سال ۱۳۹۸ اجرا گردید، شناسایی تبیین کننده­های توانمندی اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل موثر بر آن در استان زنجان بود. دیدگاه کلی حاکم بر پژوهش با توجه به ماهیت و نوع پژوهش دیدگاه کمی است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای صندوق های اعتباری خرد زنان روستایی در استان زنجان بودند (۶۳۶=N) که ۱۵۴ نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­­ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید صاحب نظر و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت و مقدار آن برای بخش های مختلف پرسشنامه بین ۸۶/۰ و ۹۶/۰ بدست آمد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد پنج نشانگر؛ مشارکت در فعالیت های درآمدزا، توانمندی فردی و فکری در امور اقتصادی و مالی، مشارکت در تصمیم­های اقتصادی خانوار، همیاری و حمایت در مورد مسائل اقتصادی و کنترل بر هزینه­کرد منابع مالی در مجموع توانستند ۴۴/۶۸ درصد از کل واریانس نشانگرهای توانمندی اقتصادی زنان روستایی را تبیین کنند. همچنین، طبق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مهم­ترین مولفه های موثر بر توانمندی اقتصادی زنان روستایی در استان زنجان در پنج عامل تعامل با محیط اجتماعی، توانمندی ذهنی و مالی، آموزش و ارتباطات اجتماعی، مشارکت خانگی و اقتصادی و آزادی و اختیار عمل خلاصه شدند. این عوامل در مجموع توانستند ۵۹/۴۰ درصد از واریانس کل را تبیین نمایند. در نتیجه زنان روستایی باید در معرض و بستر مناسب اجتماعی قرار بگیرند و جامعه با مشارکت اقتصادی آنها همراه باشد تا زمینه های اقتصادی و اجتماعی لازم برای توانمندی زنان روستایی فراهم گردد.

کلیدواژه ها:

اشتغال ، توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی ، توسعه روستایی ، مشارکت زنان روستایی