بررسی توانایی و نقش تشکل های محلی در ترویج و انتقال یافته های تحقیقاتی پسته در استان کرمان

در برنامه ریزی توسعه پایدار، رویکرد مبتنی بر نظام محلی ضروری بوده و نقش مشارکتی جامعه محلی برای تسهیل روند تصمیم گیری غیر متمرکز، اساسی است. در این پژوهش، نقش پنج تشکل محلی شامل شورای اسلامی روستا، بسیج، تعاونی تولید کشاورزی، هیات امنای مسجد و تشکل مدیریت چاه کشاورزی، در ترویج و انتقال یافته های تحقیقاتی در مناطق پسته کاری استان کرمان مورد بررسی قرار گرفت. تعداد ۲۴ روستای منطقه دارای هر پنج تشکل بوده و لذا کل جمعیت مدیران آن ها (۱۲۰ نفر) و همچنین کل جمعیت کشاورزان شرکت کننده در جلسات این تشکل ها (۱۰۹۹ نفر) مورد بررسی قرار گرفت. به عبارت دیگر، نمونه گیری در این مطالعه انجام نشد. داده های مورد استفاده، از طریق دو نوع پرسشنامه تشکل و کشاورز تهیه گردید. برای مقایسه انواع شاخص ها بین تشکل های مختلف، از روش های رگرسیون و مقایسه میانگین استفاده شد. نتایج نشان داد، ۷۴ درصد از کشاورزان، علاوه بر سایر منابع، از تجربه کشاورزان دیگر نیز استفاده می کنند. شرکت در کلاس های آموزشی، مطالعه نشریات ترویجی و فنی و مراجعه مستقیم به کارشناسان، توانسته اند تاثیر مثبت معنی دار بر عملکرد محصول پسته داشته باشند. نتایج همچنین نشان داد که بیش از ۹۰ درصد از کشاورزان مورد مطالعه، استفاده از تشکل های مردم نهاد را جهت ترویج و انتقال یافته های تحقیقات کشاورزی مفید ارزیابی نموده اند. از نظر معیار استقبال کشاورزان از جلسات تشکل ها و تعداد افراد حاضر شده در این جلسات، شورای اسلامی روستا و تشکل مدیریت چاه کشاورزی از برتری بالاتری برخوردار می باشند. با این وجود، هیچ کدام از پنج تشکل مورد بررسی، قادر نیستند به تنهایی واسط بین دولت و کشاورزان جهت ترویج و انتقال یافته های تحقیقات کشاورزی باشند لذا نیاز است تا ترکیبی رسمی یا غیر رسمی از این پنج تشکل تشکیل شود.

کلیدواژه ها:

ترویج ، تشکل های مردم نهاد ، سازمان های میانجی