واکنش ارقام گندم نان به برگ پاشی سیلیس در شرایط تنش خشکی بعد از گل دهی

در پژوهش مزرعه­ای که در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، در سال زراعی ۱۳۹۲ - ۱۳۹۱ اجرا شد، تاثیر کاربرد برگی سیلیکات سدیم (۶ میلی­مولار)، بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم (شیراز، مرودشت، سیروان و چمران) و نیز افت دمای سایه­انداز گیاهی در شرایط رطوبتی متفاوت (در حد ظرفیت زراعی مزرعه، ۶۰% و ۴۰% ظرفیت زراعی) پس از گل­دهی، به صورت کرت­های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که هر دو سطح تنش رطوبتی و به ویژه تنش ۴۰% ظرفیت زراعی، موجب کاهش معنی­دار تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ و افت دمای سایه­انداز گیاهی در همه ارقام مورد مطالعه گردید. تاثیر منفی تنش خشکی در ارقام شیراز و مرودشت بیشتر بود. در مقابل، برگ­پاشی بوته­های گندم با سیلیکات سدیم، افزایش عملکرد (۱۱/۱۶%) و اجزای عملکرد و شاخص سطح برگ (۱۵/۲۰%) را به همراه داشت و این اثر در شرایط تنش رطوبتی مشهودتر بود. هم چنین برگ­پاشی سیلیس موجب کاهش دمای سایه­انداز گیاهی گردید و همبستگی مثبت و معنی­داری بین عملکرد دانه و شاخص افت دمای سایه­انداز گیاهی به دست آمد. براساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می­رسد کاربرد سیلیس به صورت برگ­پاشی، در شرایط مشابه با این پژوهش بتواند از طریق افزایش شاخص افت دمای سایه انداز گیاهی و یا به عبارتی کاهش دمای سایه­انداز گیاهی، موجب بهبود عملکرد ارقام گندم در شرایط تنش رطوبتی پس از گل دهی گردد.

کلیدواژه ها:

۱۰۰۰ grain weight ، Leaf area index ، Silicate sodium ، وزن هزار دانه ، شاخص سطح برگ ، سیلیکات سدیم