تاثیر لجن فاضلاب بر جذب فسفر و فسفر قابل استفاده در برخی از خاک های آهکی

کودهای آلی می توانند بر جذب سطحی فسفر و قابلیت استفاده آن تاثیر داشته باشند. اطلاعات اندکی در باره اثر لجن فاضلاب بر ویژگی های جذب فسفر در خاک های آهکی استان همدان وجود دارد. هدف این پژوهش مطالعه تاثیر لجن فاضلاب بر ویژگی های جذب فسفر و فسفر قابل استفاده در ده خاک آهکی استان همدان بود. نمونه های خاک با ۵/۱ در صد و بدون لجن فاضلاب به مدت ۵ ماه در رطوبت ظرفیت مزرعه در دمای oC۱±۲۵در انکوباتور قرار گرفتند. پس از انکوباسیون فسفر قابل استفاده با روش اولسن تعیین شد. برای ارزیابی ویژگی های جذب فسفر، غلظت های فسفر از صفر تا ۳۰ میلی گرم در لیتر حاوی کلرید کلسیم ۰۱/۰ مولار به نمونه های شاهد و تیمار شده اضافه شدند. پس از رسیدن به تعادل، غلظت فسفر در محلول تعادلی تعیین شد. نتایج نشان داد فسفر قابل استفاده در اثر کاربرد لجن فاضلاب افزایش یافت. متوسط فسفر قابل استفاده خاک ها ۶/۳۷ درصد افزایش یافت. دامنه تغییرات فسفر قابل استفاده در خاک های تیمار نشده و خاک های تیمار شده به ترتیب ۱/۲۲-۱/۸ و ۰/۲۸-۸/۱۴ میلی گرم در کیلوگرم بود. نتایج نشان داد، داده های جذب فسفر در تمام نمونه ها به وسیله معادله های فروندلیچ و خطی توصیف شدند، ولی معادله لانگمویر قادر به توصیف جذب فسفر در برخی از نمونه های تیمار شده نبود. ثابت های هم دماهای جذب در خاک های تیمار شده با لجن کمتر از خاک های تیمار نشده بود. متوسط حداکثر جذب فسفر، ثابت متناسب با انرژی پیوند و ماکزیمم گنجایش بافری به ترتیب ۸۵/۳۸ ، ۳۴/۲۱ و ۹/۳۸ کاهش یافت. متوسط ضریب توزیع ، n معادله فروندلیچ و گنجایش بافری تعادلی در معادله خطی (شیب معادله خطی) در اثر تیمار با لجن فاضلاب به ترتیب ۷/۲۱ ، ۰/۱۶ و ۱/۶ درصد کاهش یافت. نتایج این مطالعه نشان داد که نیاز استاندارد فسفر خاک ها در اثر تیمار با لجن فاضلاب کاهش یافت. هم چنین نتایج ویژگی های جذب فسفر نشان داد که در اثر مصرف لجن فاضلاب خطر وارد شدن فسفر به آب های سطحی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

Sewage sludge ، Phosphorus ، Sorption characteristics ، Buffering capacity ، Isotherm. ، لجن فاضلاب ، فسفر ، ویژگی های جذب ، ظرفیت بافری ، هم دما