مطالعه ای در باب مولفه های جامعه شناختی فیلم های عامه پسند در سینمای ایران (آژانس شیشه ای و خروج اثر ابراهیم حاتمی کیا)

بدون تردید رسانه ها در دنیای معاصر نقش مهمی در شکل گیری نظام فرهنگی و اجتماعی ایفا می کنند. آنها اگر چه به بسیاری از باورها دامن میزنند اما در سوی دیگر، برخی از مسائل را نیز نادیده می گیرند. با این وجود، امروزه رسانه ها یکی از ابزارهای مهم جامعه در راستای شکل دهی و هدایت رفتار و کردار اجتماعی و فردی تلقی می شوند. بنابراین توجه به محصولات رسانهای و تجزیه و تحلیل آنها از مناظر مختلف ضروری به نظر میرسد. بررسی کارکرد جامعه شناختی رسانه فراگیر و محبوبی چون سینما به ویژه سینمای عامه پسند در کنار بعد هنری و زیبایی شناسانه آن اجتناب ناپذیر است. در تحقیق حاضر تلاش شده است بر اساس روش توصیفی-تحلیلی، ضمن بحث پیرامون جامعه شناسی هنر سینما، به برخی از مولفه های اصلی جامعه شناسی فیلمهای عامه پسندی چون »آژانس شیشه ای« در دهه ۷۰ و »خروج« در دهه ۹۰ اثر ابراهیم حاتمی کیا اشاره شود. شاخصه های مورد بررسی در این دو فیلم عبارتند: قهرمان پروری، تلاش برای حفظ هویت فراموش شده (هویت ارزشی و ملی)، روایت داستانی و نحوه انعکاس مناسبات اجتماعی-سیاسی. باری یافته های تحقیق نشان میدهد که در هر دو فیلم، تلاش دو قهرمان اصلی برای حفظ ارزشهای مورد نظرشان که امروزه توسط نهادهای جدید اجتماعی زیرپاگذاشته میشوند، مهمترین مولفه جامعه شناختی در قبول فیلم توسط مخاطبان میباشد. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر این است که بفهمیم که در این دو فیلم با نزدیک به ۲۲ سال اختلاف در ساختشان، چه مولفه های جامعه شناسانه ای وجود دارد که برای مخاطب هنوز فیلمهای عامه پسند و محبوبی به شمار میروند.

کلیدواژه ها:

جامعه شناسی هنر ، سینمای عامه پسند ، آژانس شیشه ای ، خروج ، ابراهیم حاتمی کیا.