اثر ریزوسفر گندم بر فراهمی فسفر و برخی از ویژگی های زیستی در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب شهری

شرایط شیمیایی و زیستی خاک­های ریزوسفری متفاوت از خاک غیرریزوسفری می­باشد. اطلاعات در مورد قابلیت استفاده فسفر در خاک­های ریزوسفری تیمار شده با لجن فاضلاب شهری محدود می­باشد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات ریزوسفر گندم بر فسفر قابل استفاده و بعضی از ویژگی­های زیستی در ۱۰ خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب شهری در ریزوباکس اجرا شد. کربن آلی محلول (DOC)، کربن زیست توده میکروبی (MBC)، فسفر زیست توده میکروبی (MBP) و کسر متابولیکی (qCO۲) در خاک­های ریزوسفری و غیرریزوسفری تعیین گردید. همچنین، فسفر قابل استفاده با روش­های عصاره­گیری اولسن، کلرید کلسیم ۰۱/۰ مولار، مهلیچІ و بریІІ که مکانیسم­های استخراج متفاوتی داشتند تعیین شد. نتایج نشان داد که در خاکهای ریزوسفر نسبت به خاکهای غیرریزوسفری DOC، MBC و MBP افزایش و qCO۲کاهش یافتند. همچنین، مقدار فسفر استخراجی با روش­های مختلف عصارهگیری در خاکهای ریزوسفر کمتر از خاک­های غیرریزوسفری بود. نتایج مطالعات همبستگی نشان داد که ماده خشک بخش هوایی گندم با فسفر عصاره­گیری شده توسط روش­های مهلیچІ و اولسن به­ترتیب در خاکهای ریزوسفری و غیرریزوسفری همبستگی معنی­داری داشت. بنابراین، روش­های عصاره­گیری مهلیچІ و اولسن می­توانند برآوردی مناسب از فسفر قابل استفاده گندم به­ترتیب در خاک­های ریزوسفری و غیرریزوسفری مورد مطالعه داشته باشند.