بررسی اثر شکاف تخلیه آب سد بر روی منحنی دبی- اشل عبوری آب از روی سرریز سد

برای طراحی سرریز از نوع اوجی تحقیقات فراوانی انجام شده و جداول و روابط زیادی پیشنهاد گردیده است. یکی از پروفیل های ساده ،که با اندازه گیری های انجام شده روی مدل و نمونه های ساخته شده مطابقت دارد، توسط موسسه یusbr ارائه شده است. با توجه به اینکه سرریز استاندارد، نسبت به سرریزهای مشابه دارای افت انرژی کمتری بوده و در نتیجه ضریب دبی جریان بیشتر است و طراحی بدنه آن نیز به سادگی انجام می گیرد، این سرریز از اهمیت بیشتری برخوردار بوده وکاربرد زیادی در صنعت سدسازی دارد. در این مطالعه به منظور افزایش میزان دبی عبوری از سرریز و نیز مشاهده تأثیر آن بر روی ضریب دبی ومنحنی دبی- اشل سرریز، در آزمایشگاه بر روی بدنهی مدل سرریزی که به ازای دبی طرح 30 لیتر بر ثانیه طراحی وبه دقت از جنس فایبرگلاس ساخته شده بود، شکافی ایجاد گردید و با گذراندن نسبت های متفاوتی ازدبی کل از شکاف در سه زاویهی 45 ، صفر و 90 درجه با جریان عبوری از روی سرریز تلاقی داده شد. نتایج آزمایشات نشان داد که به ازای سطح مقطع یکسان عمود بر جریان در حالت صفر درجه راندمان شکاف بیشتر بوده و بیشترین دبی را به ازای هد یکسان از خود عبور می دهد . همچنیین مشخص شد که به طور کلی با افزایش میزان دبی کل یعنی افزایش هد آب پشت سرریز میزان دبی عبوری از شکاف کاهش پیدا کرده و درصد بیشتری از دبی از روی سرریز عبور می کند. مقایسه نتایج این آزمایش با نتایج آزمایشاتی که با سرریز بدون شکاف انجام شد نشان داد که برای هدهای یکسان، میزان دبی عبوری از سرریز شکافدار بیشتر بوده و منحنی دبی- اشل آن پایین تر از منحنی دبی- اشل سرریز بدون شکاف می باشد .بنابراین استفاده از این روش موجب کاهش تراز سطح آب پشت سرریز به ازای دبی طراحی می شود. مزیت دیگری که این سازه می تواند داشته باشد تخلیه رسوبات پشت سرریز وعدم تجمع رسوبات در جلوی آبگیر می باشد.

کلیدواژه ها:

سرریز اوجی ، مدل ، ضریب دبی ، منحنی دبی- اشل ، راندمان شکاف ، تخلیه رسوبات