برخی بازتاب های هندواروپایی -sel* و صورت های گسترنددارش در ایرانی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 301

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-9-1_010

تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

تلاش های زبان شناسان برای ریشه یابی واژه های زبان های ایرانی پیشینه ای طولانی در ایران و کشورهای دیگر، به ویژه کشورهای اروپایی، دارد و پیش رفت های اخیر در باب مطالعات تاریخی و تطبیقی زبان نیز به دقت بیش تر در این زمینه و پیش نهادن نظرهای تازه در کنار بازنگری نظرهای پیشینیان منجر شده است. در این پژوهش، سعی شده که با بهره گیری از روش های مطالعات تطبیقی زبان های هندواروپایی و تلفیق آنها با دانسته های موجود از زبان های ایرانی، بخشی از واژه های گنجینه زبان های ایرانی بررسی و با نیای هندواروپایی آغازین آنها مرتبط شود. برای این منظور، با روش تطبیقی و «معنا-تباره شناختی»، نخست تلاش می شود که ریشه ای مادر در هندواروپایی آغازین بازسازی و سپس با بهره گیری از سوابق شناخته شده از موارد گسترندافزایی به ریشه مادر و بررسی سوابق این ریشه های گسترنددار در ایرانی، برای برخی از واژه هایی که تا کنون ریشه ای برای آنها داده نشده، نیایی درخور معرفی شود و برای برخی دیگر نیز ریشه هایی جای گزین پیش نهاد گردد. در اینجا به بررسی ریشه مادر *sel- و بازتاب های آن در برخی از زبان های ایرانی پرداخته می شود و در این میان هم تبارهای آنها در زبان های دیگر هندواروپایی نیز به صورت ضمنی معرفی می شوند.

نویسندگان

علی مصلحی مصلح آبادی

دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان های باستانی، دانشگاه تهران

زهره زرشناس

استاد فرهنگ و زبان های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • افشار، ایرج، ۱۳۶۸، واژه نامه یزدی، تهران، انتشارات فرهنگ ایران ...
  • بن خلف تبریزی، محمدحسین، ۱۳۶۱، برهان قاطع، تهران، بنگاه ترجمه ...
  • حسن دوست، محمد، ۱۳۹۳، فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی، تهران، ...
  • دهخدا، علی اکبر و دیگران، ۱۳۷۷، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران ...
  • نفیسی، علی اکبر، ۱۳۴۳، فرهنگ نفیسی، تهران، انتشارات خیام ...
  • Anttila, R., ۱۹۶۹, Proto-Indo-European Schwebeablaut, London, England, University of California ...
  • Bailey, H., ۱۹۷۹, Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, Cambridge University ...
  • Beekes, R. S., ۱۹۶۹, The Development of the Proto-Indo-European Laryngeals ...
  • Beekes, R. S., ۱۹۸۱, “Intervocalic laryngeal in Gatha-Avestan”, In Y. ...
  • Beekes, R. S., ۲۰۱۱, Comparative Indo-European Linguistics: An Introduction. ۲nd ...
  • Beekes, R., ۲۰۱۰, Etymological Dictionary of Greek, (A. Lubotsky, Ed.) ...
  • CAL: Comprehensive Aramaic Lexicon, Hebrew Union College, Retrieved Oct. ۲۰۱۸, ...
  • de Vaan, M., ۲۰۰۸, Etymological Dictionary of Latin and the ...
  • Derksen, R., ۲۰۰۸, Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon, ...
  • Durkin-Meisterernst, D., ۲۰۰۴, Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian, ...
  • Eilers, W., ۱۹۷۶, Die Mundart von Chunsar (Westiranische Mundarten aus ...
  • Fraenkel, E., ۱۹۶۲, Litauisches etymologisches Wörterbuch, Heidelberg, Carl Winter ...
  • Gharib, B.-Z., ۱۹۹۵, Sogdian Dictionary, Tehran, Farhangan ...
  • Henning, W., ۱۹۳۵, “Arabisch ḫarāǧ”, Orientalia, IV, ۲۹۱-۲۹۳ ...
  • Henning, W., ۱۹۴۰, “Sogdian Loan-Words in New Persian”, Bulletin of ...
  • Hübschmann, H., ۱۸۹۵, Persische studien, Strassburg, Verlag von Karl J. ...
  • Kia, S., ۱۹۵۶, Guyeš-e Āštiān (The Dialect of Ashtian), Tehran, ...
  • Klein, E., ۱۹۷۱, A Comprehensive Dictionary of the English Language, ...
  • Lubotsky, A., & Kroonen, G., ۲۰۰۹, “Proto-Indo-European *tsel- ‘to sneak’ ...
  • Lubotsky, A., ۱۹۸۱, “Gr. pḗgnumi: Skt. pajrá- and loss of ...
  • Lubotsky, A., ۱۹۹۵, “Reflexes of intervocalic laryngeals in Sanskrit”, In ...
  • Lubotsky, A., ۲۰۱۸, “Indo-Iranian”, In J. Klein, B. Joseph, & ...
  • MacKenzie, D., ۱۹۷۱, A Concise Pahlavi Dictionary, London & New ...
  • Martirosyan, H., ۲۰۱۰, Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon, ...
  • Mayrhofer, M., ۱۹۵۶, Kurzgefaßtes etymologisches Wörterbuch des Altindischen, Heidelberg, Carl ...
  • Mayrhofer, M., ۲۰۰۵, Die Fortsetzung der indogermanischen Laryngale im Indo-Iranischen, ...
  • Monchi-Zadeh, D., ۱۹۹۰, “Wörter aus Xurāsān und ihre Herkunft”, Acta ...
  • Monier-Williams, S., ۱۸۹۹, A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged, ...
  • Morgenstierne, G., ۱۹۳۸, Indo-Iranian Frontier Languages, Vol. II: Sanglechi-Ishkashmi, Oslo, ...
  • Morgenstierne, G., ۲۰۰۳, A New Etymological Vocabulary of Pashto, Wiesbaden, ...
  • Novák, Ľ., ۲۰۱۰, Jaghnóbsko-český slovník s přehledem jaghnóbské gramatiky. Яғнобӣ-чехӣ ...
  • Ozoliņš, K., ۲۰۱۵, Revisiting Proto-Indo-European Schwebeablaut, Los Angeles, California Digital ...
  • Pokorny, J., ۱۹۵۹, Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, Bern/Munich, Francke Verlag ...
  • Reichelt, H., ۱۹۱۱, Avesta Reader: Texts, Notes, Glossary and Index, ...
  • Rix, H., Kümmel, M., Zehnder, T., Lipp, R., & Schirmer, ...
  • Schwartz, M. (n.d.). The Etymology of Arabic xarāj, Revisited. Retrieved ...
  • نمایش کامل مراجع