ورود
مقالات فارسیISIکنفرانسهاژورنالها

بازنگری ساخت هجایی در زبان کردی مرکزی

محل انتشار: مجله پژوهش های زبانی، دوره: 11، شماره: 2
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 458

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:
https://civilica.com/doc/1211648

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOLR-11-2_008

تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

پژوهش حاضر با بررسی واجی ساخت هجا در زبان کردی مرکزی (سورانی) و مطابقت آن با دیدگاه­هایی که بر اساس نظام نوشتاری، زبان کردی را دارای ساخت­های هجایی CGVCC، CCVC و CCVCCC (به ترتیب بسامد در مطالعات پیشین) می­دانند، حضور واکه نرم افراشته پیشین I/ / در زیرساخت واجی و یا درج در طی مراحل اشتقاق در گذر به روساخت آوایی را مورد سنجش قرار می­دهد. بدین منظور هم از شواهد درون­زبانی و هم برون­زبانی بهره گرفته می­شود. علاوه بر پیکره­ای صوتی از گویشوران مریوان و سلیمانیه، شم زبانی گویشوران با پرسشنامه­هایی درباره تعیین هجاهای یک واژه سنجیده شده و داده­های اصلی این پژوهش را تشکیل می­دهند. شم زبانی گویشوران در کنار شواهدی از تغییرات واکه در واژه­های هم­خانواده و وام­واژه­ها، داده­های درزمانی تغییر واکه­ها، قواعد واجی با حوزه عملکرد هجا، سلسله­مراتب رسایی و انتخاب رساترین عنصر در مرکز هجا و نیز انتخاب دیگر عناصر همخوانی به­عنوان آغازه یا پایانه، شواهدی هستند که در کنار شواهد آکوستیکی که بیشتر جنبه آوایی دارد، ساخت هجایی زیرساختی در زبان کردی مرکزی را تبیین می­کنند. مولفه­های اصلی واج­شناسی زایشی از قبیل ارجاع به بازنمایی­های دوگانه زیرساختی و روساختی و قواعد واجی مرتبط در اشتقاق به صورت آوایی در کنار قواعد واج­آرایی بر توزیع عناصر سازنده ساخت هجایی در تبیین این ساخت مورد استفاده قرار گرفته و مبانی نظری پژوهش را تشکیل می­دهند. نتایج پژوهش نشان می­دهد که از دو فرضیه رقیب برای حضور واکه I/ / در روساخت: ۱) حضور در زیرساخت واجی و نگاشت پایا به روساخت؛ ۲) عدم حضور در بازنمایی واجی و ظهور در بازنمایی آوایی تحت تاثیر قاعده درج واکه، در چارچوب استدلال­های واج­شناختی فرضیه اول به اثبات می­رسد. با پذیرش حضور این واکه در زیرساخت واجی و عدم تفاوت بین غلت و دیگر همخوان­ها در جایگاه دوم خوشه آغازه، خوشه آغازین تشکیل نمی­شود و ساخت هجایی در زبان کردی مرکزی همانند زبان فارسی معیار به ساخت CV(C)(C) تقلیل می­یابد. تنها در روساخت آوایی و به علت محل تولید مشترک غلت و واکه افراشته پیش از خود، واکه حذف و توالی همخوان-غلت، خوشه آغازین می­سازد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

آزاد محمدی

دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

محمود بی جن خان

استاد زبان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • حاجی مارف، ئه­و­ڕه­حمان (۱۹۷۶). زمانی کوردی له به­ر ڕۆشنایی فۆنۆتیکدا. ...
  • حاجی مارف، ئه­و­ڕه­حمان (۲۰۰۲). به­رهه­مه زمانه­وانییه­کانم: نووسین و وه­رگێڕان. به­رگی ...
  • خلیقی، شهلا (۱۳۸۰). بررسی دوگانگی سطح تحلیل واجی در گویش ...
  • خۆشناو، نه­ریمان عه­بدوڵڵا. (۲۰۱۳). ده­نگسازی. هه­ولێر: ئاوێر ...
  • رخزادی، علی (۱۳۹۰). آواشناسی و دستور زبان کردی. سنندج: انتشارات ...
  • رضایی، آرش و محمدی، آزاد (۱۳۹۳). بررسی صوت­شناختی واکه­های ساده ...
  • ساحێبقران، عبدالرحمن بگ (۱۳۸۴). دیوانی سالم. سنه: ئاڵای رووناکی ...
  • فه­تاح، موحه­مه­د مه­عرووف (۲۰۱۰). ڕێنووسی کوردی لە ڕوانگەی فۆنەتیکەوە. لە:شێروان ...
  • فه­تاح، موحه­مه­د مه­عرووف (۲۰۱۱). زمانه­وانی. چاپی سێیه­م. هه­ولێر: حاجی هاشم ...
  • قانع، محمد (۱۳۸۴). دی‍وانی قانع. کۆکردنەوە بورهان قانع. تاران: ...
  • کریمی­دوستان، غلامحسین (۱۳۸۰). کردی ایلامی: بررسی گویش بدره. سنندج: انتشارات ...
  • کریمی­دوستان، غلامحسین (۱۳۸۱). ساختمان هجا در زبان کردی. مجله تخصصی ...
  • کلباسی، ایران (۱۳۶۲). گویش کردی مهاباد. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • محمدی، آزاد (۱۳۹۲). فرایندهای صرفی – واجی در کردی سورانی. ...
  • مدرسی ­قوامی، گلناز (۱۳۹۲). آواشناسی: بررسی علمی گفتار. تهران: سمت ...
  • مه­حوی، موحه­مه­د (۲۰۰۸). فۆنه­تیک و فۆنۆلۆژی: فۆنۆلۆژی. سلێمانی: زانکۆی سلێمانی ...
  • موشیر­دزه­یی، عه­بدولواحید (۲۰۱۳). وشه­سازی زمانی کوردی. هه­ولێر: ئاوێر ...
  • موشیر­دزه­یی، عه­بدولواحید، ته­حسین محه­مه­د، دانا و عه­بدولڕه­حمان ساڵح، ده­رون (۲۰۱۳). ...
  • وه­یس، غازی (۱۹۸۴). فۆنه­تیک. به­غداد: الادیب ...
  • ئه­مین، وریا عومه­ر (۲۰۰۳). ئاسۆیەکی تری زمانەوانی. به­رگی یه­­که­م. هه­ولێر: ...
  • Ahmad, A. R. (۱۹۸۶). The phonemic system of modern standard ...
  • Ahmed, Z. (۲۰۱۹). The Application of English Theories to Sorani ...
  • Amin, Waria Omer. (۲۰۰۳). Âsoyakî tirî zimânawânî [Another Horizon to ...
  • Blevins, J. (۱۹۹۵). The syllable in phonological theory. In Goldsmith, ...
  • Bosch. R. K., Anna. (۲۰۱۱). Syllable-internal Structure. In Van Oostendorp, ...
  • Clements, G. N., & Keyser, S. J. (۱۹۸۳). CV phonology: ...
  • Dell, F., & Elmedlaoui, M. (۱۹۸۵). Syllabic consonants and syllabification ...
  • Fattah, Muhammed Maruf. (۲۰۱۰). Řênûsî kurdî la řwângay fônatîkawa [Kurdish ...
  • Fattah, Muhammed Maruf. (۲۰۱۱). Zimânawânî [Linguistics]. ۳rd ed. Hawler: Haji ...
  • Gussenhoven, C., & Jacobs, H. (۲۰۱۱). Understanding phonology. Routledge ...
  • Haji Marif, Ewrehman. (۱۹۷۶). Zimânî Kurdî la bar řošnâyî fônatîk ...
  • Haji Marif, Ewrehman. (۲۰۰۲). Barhama Zimânawanîjakanim: Nusîn u wargeřân [My ...
  • Hall, T. A. (۲۰۰۰). Typological generalizations concerning secondary palatalization. Lingua ...
  • Hamid, T. S. (۲۰۱۶). The prosodic phonology of Central Kurdish. ...
  • Hayes, B. (۲۰۰۹). Introductory phonology. Oxford: Wiley-Blackwel ...
  • Jakobson, R., & Halle, M. (۲۰۱۰). Fundamentals of language (Vol. ...
  • Kalbasi, Iran. (۱۳۶۲ [۱۹۸۳]). Guyeš-e Kordi-ye Mæhabad [Kurdish Dialect of ...
  • Karimi Doostan, Gholamhossein. (۱۳۸۰ [۲۰۰۲]). Saxteman-e heja dær zæban-e Kordi ...
  • Karimi Doostan, Gholamhossein. (۱۳۸۱ [۲۰۰۳]). Kordi-ye Ilami: Bærresi-ye Guyeš-e Bædre ...
  • Kenstowicz, M. J. (۲۰۰۴). Phonology in generative grammar (Vol. ۷). ...
  • MacKenzie, D. N. (۱۹۶۱). Kurdish Dialect Studies I. Oxford: Oxford ...
  • Mahwi, Muhammed. (۲۰۰۸). fônatîk u fônôložî: fônôlôžî [Phonetics & Phonology: ...
  • McCarus, Ernest. N. (۱۹۵۸). A Kurdish Grammar: Descriptive Analysis of ...
  • Modarresi Ghavami, Golnaz. (۱۳۹۲ [۲۰۱۳]). Avašenasi: bærresi-ye elmi-ye goftar [Phonetics ...
  • Mohammadi, Azad. (۱۳۹۲ [۲۰۱۴]). Færayændhaye særfi-vaji dær Kordi-ye Sorani [Morphophonological ...
  • Mushir Dezey, Ebdulwahed. (۲۰۱۳). Wišasâzî zimânî kurdî [Kurdish Language Morphology]. ...
  • Mushir Dezey, Ebdulwahed, Tahsin Mihemmed, Dana. & Ebdulrehman Salih, Derun. ...
  • Ohala, J. J. (۱۹۸۶). Consumer's guide to evidence in phonology. ...
  • Qanie, Mohammad. (۱۳۸۴ [۲۰۰۶]). Diwânî Qânie [The Divan of Qânie]. ...
  • Rezaee, Arash., & Mohammadi, Azad. (۱۳۹۳ [۲۰۱۵]). bærresi-ye Sowtšenaxti-ye Vakehaye ...
  • Roca, I. (۲۰۰۳). Generative phonology. Routledge ...
  • Rokhzadi, Ali. (۱۳۹۰ [۲۰۱۱]). Avašenasi væ dæstur-e zæban-e Kordi [Phonetics ...
  • Sahebqiran, Ebdurrahamn bag. (۱۳۸۴ [۲۰۰۶]). Diwânî Sâlim [The Divan of ...
  • Steriade, D. (۲۰۰۲). The syllable. In Bright., W. (Ed.), Oxford ...
  • Taylor, M. (۱۹۸۵). Some patterns of geminate consonants. The University ...
  • Wais, Ghazi. (۱۹۸۴). Fonetic [Phonetics]. Baghdad: Adib.[in Kurdish] ...
  • Warner, N., Jongman, A., Cutler, A., & Mücke, D. (۲۰۰۱). ...
  • Xaliqi, Shahla. (۱۳۸۰ [۲۰۰۲]). Bærresi-ye doganegi-ye tahlil-e vaji dær Guyeš-e ...
  • Xošnaw, Nariman Abdulla. (۲۰۱۳). Dangsâzî [Phonetics]. Hawler: Awer.[in Kurdish] ...
    • نمایش کامل مراجع