تخصیص بهینه منابع یارانه انرژی

استمرار خط مشی یارانه انرژی سبب شده است که منابع نظام اقتصادی از طریق مصرف حاملهای انرژی توزیع شود. توزیع منابع از طریق اجرای سیاست یارانه انرژی، انحراف قیمتهای حاملهای انرژی از هزینه نهایی را به دنبال داشته و پیامد آن کاهش رفاه اجتماعی است. پرداخت یارانه انرژی سبب شده است که نسبت قیمتهای انرژی به قیمتهای دیگر عوامل تولید، متناسب با امکانات و محدودیتهای نظام اقتصادی نباشد و اطلاعات مخدوش در دسترس تولیدکنندگان و مصرف کنندگان حاملهای انرژی قرار گیرد. پیامد مخدوش بودن اطلاعات این بوده است که فن آوری تولید با بازده اندک رواج پیدا کند و به دلیل آن، کارایی تولید در سطح پایینی قرار گیرد. بنابراین، کاهش رفاه اجتماعی و نقصان بازده تولید، هزینه ای است که به دلیل استمرار اجرای خط مشی یارانه انرژی ب جامعه تحمیل می شود. مجموع هزینه اضافی ناشی از پرداخت یارانه انرژی در سال ۱۳۷۵ برابر ۱۶۹۴۳ میلیارد ریال برآورد می گردد. این رقم هزینه فرصت از دست رفته خط مشی یارانه انرژی است. اگر رقم مزبور بر هزینه تولید و عرضه انرژی در داخل کشور افزوده شود، اطلاعات درباره کل هزینه مستقیم و غیرمستقیم انرژی به دست می آید که در سال ۱۳۷۵ برابر ۱۱۳۶۴۸ ریال به ازای یک بشکه معادل نفت (انرژی نهایی) برآورده شده که براساس نرخ تبدیل یک دلار برابر ۳۰۰۰ ریال معادل ۹/۳۷ دلار برای یک بشکه معادل نفت می باشد. مقایسه رقم مزبور با قیمت نفت در بازارهای جهانی، حاکی از آن است که هزینه انرژی جامعه به دلیل پیگیری سیاست یارانه انرژی رقم بسیار بالایی است و پیامد آن از دست رفتن مزیت نسبی نظام اقتصادی در زمینه انرژی و محدود شدن امکانات و منابع اقتصادی کشور بوده است.