تاثیر اسید سالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum L.) تحت شرایط سایه دهی

چکیده سابقه و هدف: تنش های محیطی از قبیل شدت نور بالا و پایین عامل محدودکننده مهم در رشد و نمو گیاهان می باشند. همه گیاهان در شرایط طبیعی رشد، در طول چرخه زندگی، توسط گیاهان مجاور و یا خودشان با شدت های مختلف سایه دهی می شوند. سالیسیلیک اسید، بـه عنـوان یـک تنظیم کننده رشد، می تواند مﻘاومت گیاهان به سایه دهی و شدت نور زیاد را افزایش دهد. گوجه فرنگی یکی از مهم ترین سبزی های مصرفی در دنیا و همچنین یکی از با ارزش ترین منابع تامین مواد معدنی و ویتامین ها در رژیم غذایی انسان می باشد که نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی، کاربرد اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد و تاثیر آن بر کاهش آسیب گوجه فرنگی در شرایط شدت نور پایین و بالا می باشد که رشد گیاه در شرایط سایه دهی و بیش بود نور را امکان پذیر می سازد. مواد و روش ها: در تحقیق حاضر، به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف سایه دهی (۰، ۲۵ و ۵۰ درصد سایه دهی) و اسید سالیسیلیک (غلظت ۰ و ۲ میلی مولار ) بر برخی خصوصیات رشدی و عملکرد گوجه فرنگی، آزمایشی به صورت کرت خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در دو رقم سوپربتا و سوپر۶۱۰۸ با سه تکرار در شرایط مزرعه ای اجرا شد. در این آزمایش، صفاتی از قبیل طول ساقه، طول میان گره، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک ساقه و برگ، غلظت کلروفیل، هدایت روزنه ای برگ و عملکرد مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که طول کل گیاه، تعداد برگ، سطح برگ و وزن تر و خشک برگ و ساقه در هر دو رقم با افزایش شدت سایه دهی به ویژه در تیمار شاهد سالیسیلیک اسید به طور معنی داری کاهش یافت در حالی که طول میان گره و هدایت روزنه ای برگ با افزایش شدت سایه دهی افزایش یافت. غلظت کلروفیل برگ در گوجه فرنگی سوپر بتا در شرایط بدون سایه دهی و محلول پاشی شده با اسید سالیسیلیک ۲۰ درصد بیشتر از گوجه فرنگی های با سایه دهی ۵۰ درصد و تیمار شده با اسید سالیسیلیک بود. بیشترین عملکرد (۲۳۶۶ گرم در گیاه) در گیاهان در معرض نور کامل و تیمار شده با اسید سالیسیلیک به دست آمد ولی کمترین عملکرد (۶۷۰ گرم در گیاه) در گیاهان رشد کرده در سایه دهی ۵۰ درصد و تیمار بدون سالیسیلیک اسید حاصل شد. نتیجه گیری: به طور کلی نتیجه گیری می شود که گوجه فرنگی های رشد یافته در تیمار بدون سایه دهی رشد و عملکرد بهتری داشتند و کاربرد اسید سالیسیلیک توانست خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد گوجه فرنگی را در شرایط سایه دهی بهبود بخشد. واژه های کلیدی: تعدیل تنش، خصوصیات رویشی، شدت نور، گوجه فرنگی

کلیدواژه ها:

تعدیل تنش ، خصوصیات رویشی ، شدت نور ، گوجه فرنگی