تحرک شغلی بین نسلی مردان در ایران از ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵

  این پژوهش به بررسی تغییرهای تحرک شغلی بین‏‏‏ نسلی مردان در ایران از ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ با استفاده از دادههای سرشماری و طرح نیروی کار میپردازد. روش مورد استفاده برای اندازهگیری تحرک شغلی بر مبنای فاصله آلثام بین ماتریسهای تغییر وضعیت در سالهای مختلف است. نتایج حاکی از کاهش ملایم تحرک شغلی در بازه ۱۳۸۵-۱۳۷۵، سپس کاهش شدیدتر آن در بازه ۱۳۹۰ -۱۳۸۵ است. در ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ تحرک شغلی تغییر معناداری نداشته است. یکی از عواملی که میتواند کاهش تحرک اجتماعی را در این دوره توضیح دهد، تقاضای اشتغال تقریبا ثابت بخش عمومی است. از ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵، با وجود افزایش ۱۰ میلیونی جمعیت فعال، مشاغل بخش عمومی کم‏تر از ۱ میلیون افزایش یافته است و دادهها نشان میدهند که افزایش رقابت برای استخدام در این مشاغل موجب شده است که شانس استخدام در بخش عمومی برای پسرانی که پدر شاغل در این بخش دارند، به‏ طور قابل‏ ملاحظهای افزایش یابد. دو پدیده دیگری که با کاهش شدیدتر تحرک شغلی بعد از ۱۳۸۵ همبستگی دارند و میتوانند آن را توضیح دهند، افزایش تعداد دانشجویان، و پدیده مقطعی رشد بدون اشتغال در کشور هستند.  

کلیدواژه ها:

Social mobility ، intergenerational mobility ، inequality ، jobless growth ، higher education boom ، public sector employment ، تحرک اجتماعی ، تحرک بین نسلی ، نابرابری ، رشد بدون اشتغال ، تحصیلات تکمیلی ، مشاغل بخش عمومی