نقاب‌های سودمند و زیان‌بار در داستان سیاوش

کهن‌الگوی نقاب یا پرسونا در نظریة یونگ، صورتکی است که هر فرد در ارتباط با انتظارها و معیارهای اجتماعی، فرهنگی، سنتی و نیز برای پاسخ‌گویی به احتیاج‌های کهن‌الگویی درون خود، از آن بهره می‌گیرد. درواقع پرسونا نقشی است که اجتماع، انجام آن را از فرد انتظار دارد و به‌طورکلی هدف آن، تأثیرگذاری بر دیگران و پوشاندن طبیعت و ماهیت واقعی درونی شخص است. پرسونا در برابر شخصیت خصوصی فرد قرار دارد و درواقع شخصیت یا شخصیت‌های اجتماعی اوست که فرد به‌طور ناخودآگاه به جهان عرضه می‌کند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده ‌است و در آن کهن‌الگوی پرسونا در گفت‌وگوها و رفتارهای شخصیت‌های داستان سیاوش در شاهنامة فردوسی بررسی می‌شود. در این مقاله نشان داده شده ‌است که سیاوش و کاووس به سبب برخورداری از فره ایزدی، در گفت‌وگوها یا رفتارهای خود، نقاب زیان‌بار بر چهره نمی‌زنند. بیشترین گفت‌وگو و برخوردی که با استفاده از کهن‌الگوی پرسونا در داستان سیاوش آمده، برای دو چهرة بدنهاد این داستان، یعنی سوداوه و کرسیوز است و همة پرسوناهای آنان از نوع زیان‌بار است.

کلیدواژه ها:

نقاب ، کهن‌الگو ، شاهنامه ، داستان سیاوش ، گفت‌وگو