بررسی سیر تحول پنجره در معماری ایرانی

پنجره به عنوان یک عنصر تزیینی و کاربردی در معماری نقش مهمی را در طراحی و ترکیب نمای ساختمان ها برعهده دارد. بنابر این اساس همواره معماران و هنرمندان ایده های کاربردی، طرح ها و روش های ساخت متنوعی را در آفرینش پنجره های متناسب با سبک های مختلف معماری این سرزمین به کار گرفته اند.دراین مقاله جهت مشخص نمودن سیر تحول تاریخی کاربرد پنجره گره چینی در معماری ایرانی و تحلیل عوامل موثر بر طرح و شناخت عوامل فنی و هنری مرتبط بر آنها، پس از بررسی سیر تحول تاریخی پنجره در معماری ایرانی و مشخص نمودن کارکردهای آن، توالی ابداع و به کارگیری نقوش گره چینی ارائه شده تا از این طریق دلایل فنی اجرا و کاربرد مشخص شود.با توجه به گستردگی مطالعه، داده ها به روش اسنادی گردآوری شده و با شیوه تاریخی- تحلیلی پردازش و بررسی شده اند. از نتایج این پژوهش شناخت و تبیین عوامل فنی دوسویه بین کارکرد پنجره و طرح و ساخت آن است. پنجره ها جهت تامین نور، تهویه هوا، محافظت، دسترسی فضایی و زیبایی بصری بنا به شکل های مختلف به کار گرفته شده اند. همچنین بررسی سیر تحول پنجره نشان می دهد تفکر معماران چگونه زیبایی بصری را در دوره متاخرتر بر دلایل فنی و سرعت ساخت ترجیح داده اند.

کلیدواژه ها:

پنجره ، معماری ایرانی ، شباک.