ارزیابی خصوصیات آماری خشکسالی بر مبنای مدل زنجیره مارکف و ماتریس احتمال انتقال در مناطق مختلف آب و هوایی کشور
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 292
فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GEH-9-2_006
تاریخ نمایه سازی: 24 فروردین 1400
چکیده مقاله:
خشکسالی یکی از پدیدههای جداییناپذیر نوسانات اقلیمی است که سالانه خسارات زیادی را به بخشهای مختلف وارد میکند. یکی از روشهای مفید در رابطه با پیشبینی خشکسالی، استفاده از زنجیره مارکف است. ازاینرو، هدف اصلی این پژوهش بررسی خصوصیات خشکسالی بر مبنای مدل زنجیره مارکف و ماتریس احتمال انتقال شامل آسیبپذیری، اطمینانپذیری، برگشتپذیری و ماندگاری سه وضعیت ترسالی، نرمال و خشکسالی در مناطق مختلف جغرافیایی کشور است. بدین منظور با انتخاب 18 ایستگاه سینوپتیک در گستره شش ناحیۀ اقلیمی کشور، وضعیت خشکسالی و خصوصیات آماری آن در دو مقیاس زمانی سال آبی و دوره رشد بر مبنای 4 شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI)، شاخص شناسایی خشکسالی (RDI) و شاخص شناسایی خشکسالی مؤثر (eRDI) مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده، میانگین مقادیر آسیبپذیری نواحی آب و هوایی مختلف در شاخصهای مورد بررسی در دامنۀ 12 تا 22 درصد تغییر میکند و بالاترین مقادیر آسیبپذیری به شاخص SPEI تعلق دارند. علاوه بر این دامنۀ تغییرات میانگین مشخصه برگشتپذیری نیز بین 51 تا 100 درصد نوسان دارد که کمترین مقادیر آن در دوره سالانه به شاخص SPEI در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی مربوط است. حساسیت بیشتر شاخص SPEI به تغییرات تبخیر و تعرق میتواند سبب این موضوع باشد. نتایج حاصل از ماتریس احتمال انتقال نیز نشان میدهد که در اکثر موارد احتمال ماندگاری وضعیت مورد نظر بیشتر از حالتهای دیگر میباشد و احتمال ماندگاری وضعیت نرمال نیز نسبت به دو وضعیت ترسالی و خشکسالی بیشتر میباشد. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد میشود که در تحلیل خصوصیات خشکسالی حتماً ویژگیهای آنها از قبیل، آسیبپذیری، برگشتپذیری و اطمینانپذیری با توجه به نوع اقلیم منطقه مورد بررسی قرار گیرد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
منصوره غزنوی
دانشجو آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیطزیست دانشگاه فردوسی مشهد
ابوالفضل مساعدی
دانشگاه فردوسی مشهد
محمد قبائیسوق
دکتری علوم و مهندسی آب، شرکت مدیریت منابع آب ایران، تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :