کاربرد آنالیز فرکتالی درشناسایی الگوی رقومی ناهمواریهای سطحی زمین در بخش های شمالی و جنوبی ایران

حرکتهای نوزمین ساختی در مناطق فعال تکتونیکی نقش عمده و مهم درشکل گیری وا لگوی عوارض سطحی زمین دارند.بنابراین تجزیه وتحلیل مورفولو ژیک روشی مناسب برای مطالعه تکتونیک فعال به شمار می رود ،که در این میان اندازه گیری های کمی و مطالعات رقومی مورفولوژ ی(مورفومتری) علاوه براینکه تحلیل حجم بالایی از داده ها را ممکن می سازد به محقق اجازه محاسبه و قیاس صادقانه پدیده ها را می دهد.علم فرکتال که توسطMandelbort1967 معرفی گردید، ابزاری توانمند برای مطالعه و تجزیه و تحلیل ر قومی پدیده های طبیعی در اختیار محققین قرار داده است .بسیار ی از پدیده های طبیعی از جمله مناظروپستی وبلندی های زمین از هندسه فرکتالی تبعیت می کند .این هندسه برخلاف هندسه اقلیدسی به معرفی ابعاد غیر صحیح و ساختار های پیچیده می پردازد .در این مقاله از منظر خصلت خود وابستگی فرکتالیfractal self affinity ناهمواریهای سطحی زمین در بخش های شمالی و جنوبی ایران (پهنه های تکتونیکی البرز وزاگرس ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . فرکتال های خودوابسته با انیزوتروپی تعریف می شوند . در این دسته از فرکتال ها ابعاد فرکتالی در جهت های مختلف متفاوت می باشند نتایج حاصل نشان می دهد مناطقی که در بازه ی بعد فرکتالی 1/50-1/21 قرار دارند نسبت به مناطقی که در بازه ی بعد فرکتالی1/20-1/00 هستند از فعالیت تکتونیکی بالاتری برخوردارند و مورفولوژی مناطقی که در بازه ی بعد فرکتالی بالاتر از 1/50 قرار دارند عمدتا تحت کنترل فرایندهای فرسایشی و رسوب گذاری می باشد .و نیز نتایج حاکی از آن است که روش آنالیز فرکتالی ناهمواریهای سطحی برای مطالعه ی مناطق فعال تکتونیکی و شناسایی نواحی زلزله خیز مفید و موثر می باشد