توسعه مدل عامل بنیان جهت ارزیابی سیاست های مدیریت منابع آب زیرزمینی در سیستم اجتماعی هیدرولوژیکی دشت دامغان

افزایش جمعیت و درنتیجه افزایش تقاضای آب، بهره برداری بی رویه از منابع آب و بروز خشکسالی در چند دهه اخیر، موجب کاهش روزافزون این منابع ارزشمند شده است. پیچیدگی رفتار ذینفعان و اجرای قوانین جدید طرح احیاء و تعادل بخشی، مدیریت منابع آب زیرزمینی را با چالش های جدی روبرو کرده است که بخش مهمی از آن، ناشی از تاثیر رفتار عامل ها (کشاورزان، نهادها، تشکل ها و دیگر بهره برداران در سیستم پیچیده هیدرولوژیکی اجتماعی بر وضعیت آبخوان است. در این مطالعه، علاوه بر مدل سازی رفتار کشاورزان دشت دامغان، سناریوهایی جهت کاهش برداشت از منابع آبی و احیای آبخوان دشت ارائه شده است. . نتایج حاکی از آن است که اجرای همزمان چهار طرح نصب کنتورهای هوشمند، تعدیل پروانه چاه ها، ترویج سیستم های نوین آبیاری و ایجاد شرکت هایتعاونی تولید منجر به کاهش 21 درصدی برداشت آب، کاهش 29 درصدی کمبود منابع آب و افزایش 52 درصدی درآمد خالص کشاورزان می گردد. همچنین روش آبیاری 5900 هکتار از اراضی به آبیاری های تحت فشار تغییر می یابد. لازمه دستیابی به چنین موفقیتی، جلب مشارکت ذینغعان منطقه و هماهنگی مناسب بین نهادهای تصمیم گیرنده است.

کلیدواژه ها:

مدل سازی رفتاری ، مدل سازی عامل بنیان ، طرح احیاء و تعادل بخشی ، آبخوان دشت دامغان